Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
MałgorzataKita
ściaINTER-.Sąprzecieżniekwestionowaneosiągnięciafundamentalne:
noweperspektywyepistemologiczne,opiswzbogaconyipogłębiony16.
Transdyscyplinarność
Enfin,àl’étapedesrelationsinterdisciplinaires,onpeutespérervoir
succéderuneétapesupérieure,quiserait«transdisciplinaire»,quinese
contenteraitpasd’ateindredesinteractionsouréciprocitésentrerecher‑
chesspécialisées,maissitueraitcesliaisonsàl’intérieurd’unsystèmetotal
sansfrontièresstablesentrelesdisciplines.
JeanPiaget,cyt.za:NicolescU2007
Transdyscyplinarnośćjeststosunkowonowympomysłemnauprawia‑
nienauki17;jejpoczątkiwiążesięznazwiskiemfrancuskiegofilozofaipsy‑
chologa,JeanaPiageta(1896—1980)18,którytakjąopisuje:
Finally,wehopetoseesucceedingtothestageofinterdisciplinaryrelations
asuperiorstage,whichshouldbe“transdisciplinary”,i.e.whichwillnotbe
limitedtorecognizetheinteractionsandorreciprocitiesbetweenthespe‑
cializedresearches,butwhichwilllocatetheselinksinsideatotalsystem
withoutstableboundariesbetweenthedisciplines.
Cyt.za:NicolescU2007
BasarabNicolescu,fizykpochodzeniarumuńskiego,prezesizałożyciel
InternationalCenterforTransdisciplinaryResearchandStudies(CIRET),
komentujepomysłPiageta:
InotherwordsthedescriptionofPiagetleadstoaclosedsystem,incontra‑
dictionwithhisownrequirementoftheinstabilityofboundariesbetween
disciplines.Thekey-pointhereisthefactthatPiagetretainedonlythe
16Por.np.opublikowaneostatniomonografiejęzykoznawcówstosującychpodejście
interdyscyplinarne:LUbaś2009;BogdaNowska‑JakUbowska2010;WarcHala,SkUdrzyk2010.
17
Zob.aksjologicznącharakterystykępostawyokreślanejjakotransdyscyplinarna
wartykule14.manifestusygnowanegoprzeztakieosobistości,jak:LimadeFreitas,Edgar
MoriniBasarabNicolescu:flRigor,openness,andtolerancearethefundamentalcharacteri‑
sticsofthetransdisciplinaryatitudeandvision.Rigorinargument,takingintoaccountall
existingdata,isthebestdefenseagainstpossibledistortions.Opennessinvolvesanaccep‑
tanceoftheunknown,theunexpectedandtheunforeseeable.Toleranceimpliesackno‑
wledgingtherighttoideasandtruthsopposedtoourown”(CharterofTransdisciplinarity,
basarab.nicolescu.perso.sfr.fr/ciret/english/charten.htm).
18Ohistoriipojęciazob.:NicolescU2007.
