Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jestonoprzesyconetym,couczuciowe,praktyczne,estetyczne,itp.Niesąto
jednakdziedzinyjasnychiwyraźnychsądów”51.Wzwiązkuzatemzpowyż-
szymiuwagamiobraznieszczęśliwegowydarzeniawkopalnirozgrywasię
napłaszczyźniedomysłów,towyobraźnia–nasycanazazwyczajrelacjamize
źródełoróżnejproweniencji(medialnych,transmisjiustnej)–kształtujeko-
lejnejegoodsłony.
Kopalniapowszechnieuważanajestzamiejscepracyszczególne(duże
prawdopodobieństwoutratyzdrowiaiżycia),zatemmożnajeokreślićjako
nmiejsceryzyka”,aosobytamprzebywające,wzorującsięnaustaleniach
UlrichaBecka,stanowiąngrupęryzyka”52.Każdorazowynieszczęśliwyincy-
dentwtejprzestrzenijestjejkwalifikatorem:kopalnia–niebezpieczeństwo
–katastrofa(wypadek)–śmierć.Wistociejednakówciągskojarzeństanowi
efektbezrefleksyjnegoprzyjmowaniaobrazukopalnipoprzezprocesjejmity-
zacji,który–zważywszynaponadpięćsetletniąeksploatacjęwęglakamien-
negonaobszarzenaszegokraju–stanowirzeczoczywistą.
Kolejnymielementamisąnkulturowaprzewidywalność”izłożonanatura
tragicznegozdarzenia.Zgodniezpowszechnympoglądem,nkulturowymob-
razemkopalni”,katastrofapodziemiąmożewydarzyćsięwkażdymmomen-
cie.Niejestwięcnnowąsytuacją”,przynajmniejwsymbolicznejformie,jed-
nakzperspektywyludzkiegoświatakażdorazowejejwystąpieniejest
zawszedużymzaskoczeniem.Tragediarozgrywasięwułamkachsekund,
siłażywiołujesttakduża,żeniejednokrotnieniemaczasunaratunek.Ofia-
ry–choćzaopatrzonewodpowiednisprzętratunkowy–niesąwstaniego
użyć,niemają,zewzględunacharakterzdarzenia,częstonawettakiejmoż-
liwości.Inaczejrzeczmasięwprzypadkuchociażbypowodzi,szczególnie
kiedykolejneintensywneopadydeszczuzwiastująewentualnezagrożenie.
Niebezpieczeństwojestbezustanniemonitorowane,aprzeztorozpoznawal-
ne,choćniezawszeakceptowalneprzezpotencjalneofiary(zróżnychwzglę-
dównieprzyjmujątejwiadomościalbolekceważąją).Ogroźnymprzekro-
czeniustanurzek,zbiornikówwodnychinformująodpowiednieinstytucje,
niepośledniąrolęodgrywająwtymprocesiemedia,internet53;powoływane
sąośrodkizarządzaniakryzysowego,którychcelemjestpowiadamianieipo-
mocwtrakciewystąpieniazagrożenia.Oczywiściezdarzałyinadalzdarzają
sięgwałtowneiniezapowiedzianepowodzie,alewdobiecorazdoskonalszych
51I.Ferenc,Myśleniewidzenia.Widzeniejakoproblemfenomenologicznejhermeneutyki
zmysłowości,w:Umysłikultura,red.A.PałubickaiA.Dobosz,Bydgoszcz2004,s.15.
52nSpołeczeństwemryzyka”UlrichBecknazywaspołeczeństwonowoczesne,któreegzystuje
wwarunkachnieustannegozagrożenia.U.Beck,Społeczeństworyzyka.Wdrodzedoinnej
nowoczesności,przeł.S.Cieśla,Warszawa2002.
53Zob.J.Hajduk-Nijakowska,Żywiołikultura.Folklorystycznemechanizmyoswajania
traumy,Opole2005,s.97–141.
24
