Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KilkapytańoDciemnąstronę”archiwów
25
Uwagęczytelnikówniniejszegoartykułuchciałbymskierowaćnaniektóre
problemyzwiązaneznajważniejszymzzadańciążącychnaarchiwach
państwowych,czyliudostępnianiemichzasobu.Życzyłbymteżsobie,aby
dyskusja,którąmamrównieżnadziejęwywołać,doprowadziładopodjęcia
próbydoprecyzowania,amożetakżeczęściowejzmianytreścirampraw-
nychokreślającychsposóbjegorealizacji.Spostrzeżeniaitp.,któresąniżej
sygnalizowane,wpisująsięteżwrefleksjęteoretycznąnadarchiwamijako
przedmiotembadańarchiwistykiipolemeksploracjibadaczy,zwłaszcza
historyków
1
.Przyjąłemtuperspektywęichużytkownika,nietylkodlatego,
żejestemnim,aniearchiwistą,leczprzedewszystkimzpowoduprzeko-
nania,żeobecnietojegopotrzeby,niezaśdobrzezabezpieczonyodstrony
prawnejinteresarchiwum,wymagajątego,bysięnadnimipochylićiwziąć
jewobronę.
Zacznęodtego,corozumiemprzezwystępującąwtytuleartykułu
flciemnąstronę”archiwów.Nadajęjejdwojakieznaczenie,poniekądwna-
wiązaniudosposobówdefiniowaniaterminuflarchiwum”przezAndrzeja
Tomczaka
2
,mianowicieflarchiwumwytworzonego”
,czylizespołuarchi-
walnego,względnieichzestawu(zależnieodhetero-lubhomogenicznego
proweniencyjniecharakteruarchiwum)–ogółuskumulowanychzespołów
izbiorówarchiwalnych,orazflarchiwumprzechowującego”
,czyliinstytucji
itp.zajmującejsięichzabezpieczaniemirealizacjąinnychzwiązanych
znimifunkcji.Otóżwodniesieniudopierwszegozdwóchznaczeń,trakto-
wanegojakoprymarne,flciemnąstronę”archiwumwidziałbymwzapisach
występującychwdowolnychformach(aktachitd.),odzwierciedlających
negatywnezjawiskaipatologiedotykającespołeczeństwo(wtymtakie
jakprzestępczość,przemocm.in.rodzinna,prostytucja,alkoholizm,nie-
przystosowaniespołeczne,skrajneubóstwo,schorzenia)orazukazujących
osobisteprzywarykonkretnychosób(pieniactwo,zawziętość,chciwość,
karierowiczostwo,rozwiązłość,małostkowośćitd.).Natomiastwdrugim,
niejakowtórnymznaczeniuflciemnastrona”archiwówwiążesięzrolą,jaką
przyszłoodgrywaćtyminstytucjomwblokowaniubadańhistorycznych
wskutekstosowaniawobecbadaczyrestrykcjiwdostępiedoźródeł.
Przyglądającsiętemu,wjakisposóbwśrodkachkomunikacjispołecz-
nej(literaturaarchiwistyczna,przekazymedialne,publicznefliwenty”itd.)
1Niemniejjednakważkichproblemówkorzystaniazzasobuarchiwówprzez
innekategorieużytkownikówtutajnierozwijam.
2A.Tomczak,Zarysdziejówarchiwówpolskich,Toruń1982,s.8.
