Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
WALDEMARCHORĄŻYCZEWSKI
archivalsciences,thatturnedtowardsantropologyare:decisionsofpeople,who
actindependentlyorinaninstitution,topreserveortodestroyarchivalmaterials,
tocreatearchivesandtogivethemastructure,decisionsaboutaccesstoarchival
materials,prescientificandscientificarchivalthought,andpeoplewhowentin
forit,peoplewhoeducateothers,howtoactinthearchivaldomain,relationships
betweenthearchivalthoughtandideaslivinginaparticularplaceandtime,rela-
tionshipsbetweenpeopleactiveinthearchivaldomain.
Zaprzedmiotarchiwistykiuznajesięzwyklearchiwaiarchiwalia.Ciekawie
rzeczująłBohdanRyszewski,twierdząc,żeprzedmiotemarchiwistykijest
„działaniearchiwumwstosunkudoarchiwaliów”1,awięcrelacjemiędzy
archiwamiiarchiwaliami,innymisłowyto,coarchiwarobiązarchiwalia-
mi.Archiwistykabyłabyzatemnaukąotym,jakarchiwagromadzą,prze-
chowują,opracowująiudostępniająmateriałyarchiwalnealbootym,jak
powinnytorobić.Archiwistykabowiemjest,jakdotąd,naukąstosowaną,
pouczającą,kształtującąprzedmiotswoichpóźniejszychbadań.
Odczasów,gdyprzedmiotarchiwistykisambyłprzedmiotemrozwa-
żańibadań,światzmieniłsię,zmieniłasięteżhumanistyka.Podległaona
procesowiantropologizacji,dyscyplinyhumanistyczneprzeformułowały
sięwkierunkudostrzeganianapierwszymplanieczłowieka,itoczłowieka
pojedynczego,konkretnego,nieuśrednionego,jaktobyłowhumanistyce
modernistycznej.Takżedorefleksjioarchiwachiarchiwistycewkradłsię
człowiek2.Kontaktyludzizarchiwaliamimogąbyćróżnorodne,stawiają
ichnaróżnychpozycjachwobecarchiwaliów,askorotak,todochodzić
musitakżedokontaktówludzizinnymiludźmibezobecnościarchiwaliów,
choćzarchiwaliamiwtle.Tworzysięsiećpowiązańludzizludźmiiludzi
zarchiwaliami,przyczymwcentrumtejsieciznajdująsięarchiwalia.
Jaknazwaćtenobszarpowiązań?Taknaprawdęmaonjużswojąna-
zwę.Tacałarzeczywistośćarchiwalnanazywanajestdziedzinąarchiwalną,
obejmującązarównonaukę,jakipraktykęarchiwalną3.Takierozumie-
niedziedzinyarchiwalnejpowstałojednakwczasach,gdyzaprzedmiot
archiwistykiuznawanoarchiwaiarchiwalia.Praktykaarchiwalnabyłaza-
temfaktycznądziałalnościąarchiwówwodniesieniudoarchiwaliów,na-
tomiastnaukaarchiwalna(archiwistyka)byłanaukowymsformułowaniem
1B.Ryszewski,Archiwistyka.Przedmiot,zakres,podział(studianadproblemem),
Warszawa–Poznań–Toruń1972,s.71.
2Por.A.Rosa,Archiwamiędzyhistoriąipamięcią.Antropologizowaniearchiwi-
styki,[w:]Archiwa-Kancelarie-Zbiory,t.2,Toruń2008,s.99–127.
3H.Robótka,B.Ryszewski,A.Tomczak,Archiwistyka,Warszawa1989,s.8.
