Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WOJCIECHPIASEK
Stopieńdehumanizacjistanowituozaawansowaniuproponowanychroz-
wiązań.
Wswoichrozważaniachzwracałemjużuwagęnaewuluowanie-korygo-
waniewXXw.bezrefleksyjnieprzyjętegowXIXw.rozumieniaarchiwum.
Jednąztakichkorektbyła,czyteżjest,zmianawduchuscjentystyczniezo-
rientowanychnaukoczłowieku,polegającanapostrzeganiuarchiwumjako
zajmującegosięgromadzeniem,opracowywaniem,udostępnianiemiprze-
chowywanieminformacji.Wzgodziezogólnątendencjąmodernistycznych
czasówpojawiasię,pochodzącezduchaprzyrodoznawstwa,myśleniesys-
temoweifunkcjonalneoarchiwumnawzórrelacjimiędzyorganizmami,
grupamiorganizmów,gatunkamiiichotoczeniem.Szerszymkontekstem
dlatejkorektybyłyogólnezmianywpowojennejkulturzeiteoriedotyczące
zorganizowaniananowożyciaspołeczno-politycznego.Mamtunamyśli
teoriegłoszącezastąpieniedemokracjiorazbiurokracji,którejzarzucano
paradoksalnieniekompetencje,rządamitechnokracjiiprymatemludzi
(technokratów)obdarzonychspecjalnąwiedząnaukowązdorobkubadań
ekonomicznych,socjologicznychipsychologicznych9.
Możnabyzaprotestowaćprzeciwtakiemuobrazowiarchiwistykiczyteż
wskazywaćnajegozałamywaniesię,przywołującchociażbyrefleksjęnad
etykąwarchiwum10.Czynapewno?Czyłamiąoneprzyjętezbiurokracji
przekonanieoaksjologicznejneutralnościbiurokracji?Moimzdaniemnie.
Efektdziałalnościarchiwalnejnieprzestałbyćpostrzeganyjakozewnętrz-
nywobecjegosprawcy-archiwistyorazwzględemautotelicznegofunkcjo-
nowaniainstytucjibiurokratycznej–archiwum.Odpowiedzialnośćtech-
nokratyczna,dlaktórejliczysięjedyniesprawnośćiefektywnośćdziałania,
nadalzastępujemoralnąodpowiedzialność.Zostajeonajedyniepodparta
wartościami,któremająowejakobynaturalneefektyumocnić11.
9Por.T.Cook,WhatisPastisPrologue:AHistoryofArchivalIdeasSince1898,
andtheFutureParadigmShift,http://www.mybestdocs.com/cook-t-pastprologue-
ar43fnl.htm(dostęp:20.02.214).
10Zob.KodeksEtycznyArchiwistyuchwalonynaXIIIMiędzynarodowymKon-
gresieArchiwówwPekinie,http://www.sap.waw.pl/files/kodeks_etyczny.pdf(dostęp:
20.02.2014).
11WXXiXXIw.technokratycznemyślenieoarchiwachdecydujetakżeotypie
edukacjiarchiwistów.Stawiaonanaprodukcjętechnicznychekspertów,„ludziotypie
specjalistów”–specjalistówbezducha,romantykówbezserca–jakpisałobiurokra-
tachWeber.Zob.:Toruńskiekonfrontacjearchiwalne,t.1:Archiwistykanauniwersy-
tetach.ArchiwistykawArchiwaliach,red.W.Chorążyczewski,A.Rosa,Toruń2009,
s.263–388(Problemyedukacjiarchiwalnej).
