Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryc.5.5.WpływpHnastopieńjonizacjisłabychelektrolitów.
WpływzmianypHnajonizacjęsłabegokwasuisłabejzasadynaprzykładzie
kwasusalicylowego(pK
a3)ianiliny(pK
a5)przedstawiononaryc.5.5.
PrzypH3kwassalicylowywystępujew50%wformieniezjonizowanej
iw50%wformiezjonizowanej.PrzyzmniejszeniuwartościpH,wskutekprzyłą-
czeniaprotonów,przechodziwformęniezjonizowaną;natomiastprzywzrościepH
kwasstajesiędonoremprotonówiprzechodziwformęanionową.Wprzypadku
anilinyzmniejszeniepHpowodujeprzyłączenieprzezzasadęprotonówiprzejście
wpostaćkationową.GdypHwzrasta,wówczaswięcejzasadyjestwstanieelek-
trycznieobojętnym.
Ponieważformyniezdysocjowanesłabychelektrolitówłatwiejprzechodzą
przezbłony,kwasyorganicznełatwiejulegajądyfuzjibiernejwśrodowiskukwa-
śnym,azasadyorganicznewśrodowiskuzasadowym.
Swoistąodmianadyfuzjijesttransportparjonowych.Silniezjonizowane
aniony(kwasysulfonowe)lubkationyorganiczne(czwartorzędowezasadyamo-
niowe)mogątworzyćzjonamiorganicznymiśrodowiskalubbłonyoprzeciwnym
znakukompleksycząsteczekobojętnychelektrycznie,któreprzechodząprzezbłonę
nazasadziedyfuzjibiernej.
Takjakdyfuzjabiernajestpodstawowymmechanizmemtransportudlasub-
stancjilipofilnych,absorpcjakonwekcyjna(transportprzezpory)umożliwiaprze-
nikanieprzezbłonyjonówisubstancjihydrofilnychom.cz.dook.200.
Substancjetesątransportowanewrazzwodąprzezporymającenazewnętrz-
nejpowierzchnibłonyładunekdodatnilubujemny,bądźsąelektrycznieobojętne.
Średnicaporówwbłonachkomórkowychwynosi0,7–1,0nm.
Przenikaniesubstancjiprzezporyzależygłównieodróżnicyciśnieniahydro-
statycznegolubosmotycznegopoobustronachbłony.
Szybkośćprzenikaniasubstancjiprzezbłony(v)określarównanie:
v=
--
η
1
-
nr
⋅
d
2A
⋅
-
(c
1–c
2)
----
---
---
---
---
---
gdzie:
A
–powierzchniabłony,
61
