Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wrazzezwiększeniemstopniajonizacji.Dyfuzjaorganicznychelektrolitówzacho-
dziwtensposób,żesubstancjawfazierozpuszczonejdocieradobłony,rozpuszcza
sięwniej,przenikaprzezbłonęiprzechodzidokolejnejfazywodnej(osocze,
chłonka,płynmózgowo-rdzeniowy,płynwewnątrzkomórkowy).Warunkiemdyfu-
zjijestpewienstopieńrozpuszczalnościsubstancjizarównowlipidach,jakiwwo-
dzie.
IlościowoprocesdyfuzjiopisujeprawoFicka.Szybkośćdyfuzjijest
wprostproporcjonalnadowielkościpowierzchnibłonyiróżnicystężeńpoobujej
stronach,aodwrotnieproporcjonalnadogrubościbłony:
v=D·
Ac1c2
(
d
±
--
)
-
----
---
---
---
---
---
---
gdzie:
v
–szybkośćdyfuzji,
D
–współczynnikdyfuzji,zależnyodwłaściwościsubstancji(masacząsteczkowa,konfigura-
cjaprzestrzenna,współczynnikpodziałuolej:woda,stopieńjonizacji)iwłaściwościbło-
ny,
A
–wielkośćpowierzchnibłony,
d
–grubośćbłony,
c
1–c
2–różnicastężeńpoobustronachbłony.
Wieleksenobiotykówwystępujewroztworachzarównowpostacizjonizowa-
nej,jakiniezjonizowanej.Wielkośćdyfuzjizależyodlipofilnościfazyniezjonizo-
wanejzwiązku.Formazjonizowana,zewzględunasłabąrozpuszczalnośćwlipi-
dach,najczęściejnieprzenikaprzezbłony.
IlośćsłabegokwasulubzasadywformieniezjonizowanejzależyodpHśro-
dowiskaorazodstałejdysocjacji,którejujemnymlogarytmemjestwykładnikkwa-
sowości(staładysocjacjikwasowej)–pK
a.Przyjęłosięzarównodlakwasów,jak
izasadużywaniepK
ajakowielkościcharakteryzującejdanyzwiązek.Gdywartość
pHrównajestwykładnikowikwasowości–pK
a,połowailościzwiązkuwystępuje
wformieniezjonizowanej,połowawformiezjonizowanej.KwasomałympK
ajest
silnymkwasem,natomiastzasadaomałympK
ajestsłabązasadą.WartośćpK
anie
decydujejednak,czyzwiązekjestkwasem,czyzasadą,ponieważzasadamoże
miećpK
amniejszeod7(kofeina0,6,fenazon1,4),akwaswiększeod7(fenol9,9,
pentobarbital8,1).Odsetekniezjonizowanegozwiązkuzależyzarównoodjego
pK
a,jakipHroztworu,wktórymjestrozpuszczony.
Jeżeli2przedziały(kompartmenty)worganizmieoddzieloneprzezbłonyli-
pidowewykazująróżnewartościpH,wstanierównowagicałkowitestężeniesła-
bychelektrolitówbędziewobuprzedziałachróżne.
IlościowozależnośćtęopisujerównanieHendersonaiHasselbalchadlakwa-
sów:
pK
a–pH=log
(
formaniezjonizowana
(
formazjonizowana
)
--
)
-
----
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
dlazasad:
pK
a–pH=log
(
formaniezjonizowana
(
formazjonizowana
)
--
)
-
----
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
60
