Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zbohaterem.Trudnośćtawynikazwyklezdwuznacznościprezentowanychpostaw.
Tezaśsąwyjątkowochętniewykorzystywanewserialach.PrzywoływanyjużCarroll
zakłada,żegatunkiprzypisywanezwyczajowodokulturypopularnejoferują
odbiorcy„bezpieczną”,boprzewidywalną,rozrywkę:„Dziełasztukimasowejsąnie
tylkoschematyczne.Twierdzisię,żeichcelemjestwywołaniezgóryustalonych
efektów.Pewnegowieczorumasięchęćnamelodramat,komedięczyhorror.
Innymisłowy,chcesiędoświadczyćpewnegotypupobudzeniaemocjonalnego.
Kiedyktośmówi,żemachęćnakomedię,informujeostanieemocjonalnym,
jakiegopragniedoznać”[4].Twórcywspółczesnychserialitelewizyjnych(zresztąnie
tylkooni)zupodobaniemrozmywająwskazaneoczywistościwynikające
zrozpoznaniagatunkowego[5].Faktówznaczniekomplikujeodbiór,zmuszającwidza
doodkrywaniadodatkowychznaczeńiwskazywaniatropówróżnicującychto,
cowydawałosięjednoznaczne.JohnFiske,skupiającsięnamożliwychodczytaniach
twórczościpopularnej,zauważa:„Tekstniejestwyróżniającymsięprzedmiotem,
stworzonymprzezwybitnegoproducenta-artystę(jakzwykłosięgotraktować
wduchuburżuazyjnym),stajesięzatozasobemkulturowym,naktórymożna
napaśćlubdokonaćaktukłusownictwa.Jegowartośćtkwiwsposobach
wykorzystania,adekwatnychpowiązaniach,którezsobąniesie,aniewsamejjego
istocieczyestetyce.Tekstypopularnemusząodznaczaćsięnietylkomnogością
znaczeń,leczrównieżwielościątrybówodczytania,sposobów
konsumpcji”[6].Napodstawiepowyższychustaleńdasięrównieżstwierdzić,
żeoglądanieserialimożnabyponadtonazwaćczynnościąwyzwalającą.Towidz
decyduje,jakbardzopoddasięprzyjemnościiczyświadomieodbierzeto,copod
podszewkąprzyjemnościmożesiękryć.Odbiorcazyskujeniepokojącąwolność.
Niepokojącą,bo–paradoksalnie–pełnązobowiązań.Znacznaczęśćnajbardziej
znanychzachodnichprodukcjiserialowych(głównieamerykańskich,aleteż
naprzykładbrytyjskich)zobowiązujeodbiorcęnietylkodozabawy.Włączającwidza
wtrybprezentowanejopowieści,zmuszagodouświadomieniasobie,
żeprzyjemnośćwynikającazoglądaniaserialuniejesttakniewinna,jakmogłoby
sięwydawać.Jeśli,jakchcielibytegoWojciechJ.BursztaiWaldemarKuligowski,
żyjemywmetakulturze[7],interesującejestnietylkoto,wjakisposóbprodukcje
kulturypopularnejopowiadająoświecie,wktórymzostaływytworzone,aleteż
wjakisposóbmówiąorzeczywistościwogólei,taktookreślmy,wszczególe.
Wtymdrugimprzypadkuidziebowiemoto,zczymmysięutożsamimylub
cownaswzbudzikonkretnąreakcję.Bezpiecznapozycjaobserwatoraulega
zawieszeniu.Widzzostajewciągniętywto,codziejesięnaekranie.Dylematy
etycznezwiązanezzachowaniamibohaterów,zachowaniaprzełamującetabu,
wreszcieto,cosięprzydarzapostaciom,zamieniasięwopowieśćpotencjalnie
dotyczącąwidza.Iniematuznaczeniafakt,czymamydoczynieniazfabułą
realistyczną,czynaprzykładfantastyczną.Niejednoznacznośćtego,cooglądamy,
angażujewidzainiepozwalapoprzestaćjedynienaobserwowaniu.Inspiruje
dozadawaniapytań,dozastanawianiasięnadwłasnymipostawamiidoprób
definiowaniatego,cowymykasięjednoznacznymocenom.
JohnStoreyprzywołujebadaniaIenAngdotyczącesposobówoglądania
ipojmowaniapopularnegowlatachosiemdziesiątychXXwiekuserialu
Dallas.
Napodstawieopiniiosób,którezechciałypodzielićsięswoimiodczuciami,oraz
obserwacjiwłasnychemocji,dokonałaonapodziałuwidzównatrzygrupy.Pierwsza
znichopierasięnanegacjiwywodzącejsięzzałożenia,żenic,costanowiczęść
kulturypopularnej,niejestwarteuwagi.Widaćtuwyraźnątendencję
doideologizowania[8].Grupadrugajestświadomauwikłańbędącychkonsekwencją
przynależnościdokulturymasowej,alejednocześnieniewyrzekasięprzyjemności
wynikającejzobcowaniazjejproduktami.Osobytakpostrzegająceserialbroniąsię
