Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niewiadomo,czytoironia,czyukryteprzejściedokoncepcji
mimesis,wktórejsztukafunkcjonujejakowielkieoszustwo.Nie
tylkozpowoduoddaleniaodidei.Takżedlatego,żeszałbywa
szałemzaplanowanymnareakcjęwidza.ZatemdziałajakHzaraza
mimetyczna”,codostrzeżonezostałojużwewczesnychpismach
Platona.Opiskomunikacji:poeta—śpiewak—widz—słuchacz
dowodzi,żefilozoftraktowałpoezjęjakoszaleństwoopanowane
iżenieprzypadkowoposądzałwszystkichpoetówozabiegima-
nipulacyjne.Jesttowiecznieaktualnyproblemfikcji,pytanieoto,
wcowierzyodbiorca,kiedytworzącyczyrecytującyHwnatchnieniu”
śpiewakwewłasnenatchnienieniewierzy
12
.Oczywiściepytanie
topodważaHromantyzującą”koncepcjępoezjiwieszczej,którejrze-
cznikiemmiałbyćprzecieżIon.
Następnymotwartymproblememjestdyskusjaokonwencjonal-
nościjęzyka,zawartawKratylosie.Tytułowybohaterdialogugłosi
tezę,żenazwyodpowiadająrzeczomprzeznichoznaczanym,iżejest
toichHnaturalnawłaściwość”.Jegoadwersarz,Hermogenes,pod-
kreślarolęumowy:nazwyrzeczomprzyporządkowujeprawodawca.
WdługiejdyskusjiSokratesstwierdza,żesłowapowinnynaśladować
przedmioty,doktórychsięodnoszą.Przytaczaprzykładynazwumo-
tywowanychetymologicznie.Zwracauwagęnaobrazowewalory
głosek,aleostateczniekonstatuje,żeistniejąsłowanieumotywowane
lubteżtakie,którewnieustającymruchumowytracąmotywację
nadanąimprzezHnazwodawcę”.Osobniktenjestbezradnywobec
czasu:możeujmowaćtylkorzeczy,któreHstojąwmiejscu”.
DialogKratylosjestważnyizewzględunakoncepcjęmimesis,
izewzględunaciągleaktualnąfilozofięjęzyka.Genettedowodzi,że
wyobraźniaHkratylejska”zapłodniłafilozofówilingwistów:poszuki-
wanienaturalnejmotywacjiznakówjęzykowychwystępujewtrak-
tatachLockelaiRousseau.Ozwiązkudźwięku,konstrukcjisłowa
iwypowiedzizeznaczeniempisałRomanJakobson,którywikonicz-
nościupatrywałistotęjęzyka
13
.WwiekuXXmiejsceniedoskonałego
Hnazwodawcy”zajęlipoeci,którzyzapomocązabiegówtakichjak
12
Por.współczesnąwersjęowychpytańwksiążceK.WaltonaMimesisasMake-
-Believe.OntheFoundationsofRepresentationalArts,Cambridge2000.
13
Por.G.Genette,Mimologique.VoyageenCratylie,Paris1976;R.Jakobson,
Wposzukiwaniuistotyjęzyka,wybórioprac.M.R.Mayenowa,przeł.D.Urbańska,
Warszawa1989,t.1.
29
