Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
Izard(1998)uważa,żeemocjapowstajewefekciezadziałaniabodźcówbezwa-
runkowych,sensorycznychiwwynikuocenysytuacji,aletaostaniaprzyczyna
jesttylkojednązkilkumożliwych.
KoncepcjastresuHobfolla(dokładnieprzedstawionawwydanejwjęzyku
polskimmonografii–Hobfoll,2006)zaczynabyćcorazpopularniejsza,boina-
czejniżdotąd–byćmożetrafniej–rozpoznajepowstawaniestresu.Kluczową
rolęodgrywająwniejzmianyzasobówistaraniaoichutrzymanie,stądnazwa
–teoriazachowaniazasobów(ConservationofResourcesTheory–COR).Jak
każdateorianaukowa,takżeiteoriazachowaniazasobówwzbudzakontrowersje,
atakżetendencjedoporównywaniajejzinnymimodelami.Mnogośćirozległość
takichanalizmożnapotraktowaćjakowskaźnikznaczeniateoriidlakategoriizja-
wisk,któreopisuje.WprzypadkuteoriiCORwskaźniktakiprowadzidowniosku,
żemamydoczynieniazteoriąodużejwadzedlapsychologii.Przykłademmoże
byćnumerczasopismaAppliedPsychology:AnInternationalReviewzroku2001
wcałościpoświęconyteoriiCOR,zawierającyartykułyikomentarzenietylko
twórcyteorii,aletakżem.in.R.LazarusaiR.Schwarzera.RównieżwPolsce
teoriazachowaniazasobówjestprzezbadaczystresucorazczęściejstosowanado
konceptualizacjiichbadań.Korzystazniejkilkaośrodkównaukowych,oczym
świadczym.in.książkaoddawanawłaśniedorąkCzytelników.
Istotnymwaloremteoriizachowaniazasobówjestjejuniwersalność,awięc
możliwośćujmowaniawjejramachszerokiegospektrumsytuacjiiproblemów
zżyciaczłowieka,zwyczajowoanalizowanychwramachróżnychdyscyplin
wobrębiepsychologii,cowidaćtakżewniniejszejpublikacji.Przedstawiane
wtymtomiepracemożnabowiemwpisaćwobszarpsychologiizdrowia,psycho-
logiirozwoju,psychologiipracy,atakżepsychologiiekonomicznej.
Uniwersalnośćteoriizachowaniazasobówilustrująrównieżinneprowadzone
wPolscebadaniazjejwykorzystaniem,opublikowanewcześniej.Wartoprzypo-
mniećtutajpracęA.GłębockiejiE.Lisowskiej(2007),wktórejteoriaCORwy-
jaśniałazjawiskowypaleniazawodowegowśródlekarzy.Wynikiprowadzonych
badańpokazały,żestratywzakresienajważniejszychkategoriizasobówwysoko
ipozytywniekorelująznatężeniemobjawówwypalenia,zwłaszczazpoziomem
depersonalizacji.TeorięCORwykorzystałrównieżW.Łosiak(2008)wbada-
niachnadczynnikamiwarunkującymispożyciealkoholu.Badaniate,wktórych
uczestniczylistudencipierwszychlat,ujawniłydośćzaskakującerezultaty.Nie
stwierdzonobowiemzwiązkupomiędzyutratązasobówakonsumpcjąalkoholu.
Ponadtoutratazasobówbyłamniejczęstaniżichpozyskiwanie,cosprawiało,że
uwiększościbadanychwystępowałdodatnibilanszasobów.
InnymprzykłademwykorzystaniateoriiCORsąbadanianadokresem
okołomenopauzalnym(Bielawska-Batorowicz,Mikołajczyk,2009),wktórych
poddanoweryfikacjihipotezyozwiązkuocenyzyskówistratzintensywno-
ściąobjawówmenopauzalnychorazprzekonańdotyczącychtegozjawiska.
Ichuczestniczkiwskazałynaróżnestratyizyskiwostatnimroku–kobiety
