Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Badanianadstresemijegokonsekwencjamimająwpolskiejpsychologiinie
tylkodługątradycję,aletakżeszerokizakres.Wykorzystywanesąwnichzna-
nekoncepcjeteoretycznestresu,abadaniauwzględniajązarównopodstawowe
mechanizmyreakcjiidziałaniawstresie,jakimetodyprzeciwdziałaniakonse-
kwencjomstresu.Mająwięczarównopodstawowy,jakiaplikacyjnycharakter.
Rozdziałypoświęconestresowiznajdująsięwakademickichpodręcznikachpsy-
chologii,atakżewpublikacjachadresowanychdoszerszegokręguodbiorców.
Samopojęciestresuprzestałobyćterminemwyłącznienaukowymiwróżnych
wariantachweszłodojęzykapotocznego.Możnazatemzaryzykowaćtwierdze-
nie,żestresjestzjawiskiem,którezyskałonaprzestrzenistosunkowoniewielulat
(nawet,jeślijakopoczątekprzyjąćpierwsząpublikacjęH.Selyenatematreak-
cjiorganizmunaszkodliweczynniki)dużąpopularność,itonietylkownauce.
Zjawiskostresubudziciągłezainteresowaniezarównowaspekciejegonatury
igenezy,jakiróżnorodnychkonsekwencji,akonceptualizacjastresuniejestjed-
norodna–wliteraturzeobecnesąróżneteorieistanowiska.
TeoriastresuR.LazarusaiS.Folkmanjestwśródpsychologównajbar-
dziejznanąiuznanąteoriąstresu.Świadczyotymdużaliczbabadańnauko-
wych,wktórychdefiniujesięstresiradzeniesobiezgodnieztąkoncepcją.
Psychologowie,inietylkooni,sądzą,żeopoziomiedoświadczanegostresu
decydujesubiektywnaocenaczłowieka.Dziękitemustresstajesięidiosynkra-
tycznymzjawiskiem,całkowiciezależnymodcechjednostki,decydujących
otejocenie.Podstawowapracaprzedstawiającazałożeniatejteorii(Lazarus,
Folkman,1984)niezostaładotądopublikowanawjęzykupolskim,niemniejdo-
stępnesąjejliczneomówienia(np.Heszen,Sęk,2007;Łosiak,2007;Ogińska-
-Bulik,Juczyński,2008).
ZtakimujęciemstresuniezgadzasięS.E.Hobfoll–autordrugiejzwiodą-
cychobecnieteoriistresu.Coprawdaionakceptujerelacyjnepodejściedotego
zjawiska,alezarzucateoriiLazarusaiFolkmanskrajnysubiektywizmcharaktery-
zującysiętym,żestresjestwniejujmowanyjakowynikprocesówpoznawczych
jednostki.Hobfolluważa,żetakieujęciejesttypowedla„duchaczasu”panu-
jącegowmomencietworzeniakrytykowanejprzezniegoteorii.Wpsychologii
zaczęłobraćbowiemwówczasgórępoznawczepodejściedoprzedmiotubadań,
