Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1
zdrowotnej,międzyinnymidziękiredukcjiliczbywizytlekarskichizmniejszeniunakła-
dówponiesionychnahospitalizację,atakżedziękieliminacjiluberadykacjischorzenia,
przyczyniającsiędozmianysytuacjiepidemiologicznejwzakresiechoróbzakaźnych
zarównowdanymkraju,jakinaświecie.
Skutecznezapobieganietransmisjichorobywymagazaszczepieniadużegoodsetka
wpopulacji.Dlategowpływszczepieńnaodpornośćzbiorowiskowąnależyuwzględ-
niaćprzedewszystkimwanalizachekonomicznych,aletakżerozważaniachetycznych
związanychzeszczepieniami.
OdsetekdziecizaszczepionychwPolscewzakresieszczepieńobowiązkowychwynosi
około95%populacji,coskuteczniechroninietylkozaszczepionych,alerównieżosoby,
którezpowoduprzeciwwskazańzdrowotnychniemogłyzostaćpoddaneszczepieniu.
Ochronazbiorowiskowawynikazrealizowanychprogramówszczepieńwdanejpo-
pulacjiiwzależnościodrodzajuzastosowanychszczepionekmożebardziejlubmniej
skuteczniezapewniaćodpornośćnadanąchorobęzakaźną.
Pojęcieodpornościzbiorowiskowejwywodzisięzobserwacji,żeosobynieuodpornione,
przebywającewśródosóbodpornych,majązmniejszoneryzykozachorowaniananie-
którechorobyzakaźne.PorazpierwszytermintenzostałużytyprzezWilliamaWhi-
temanaCarltonaTopleyaiGrahamaSelby’egoWilsonaw1923rokuwodniesieniudo
monitorowanejhodowlimyszylaboratoryjnychpoddanycheksperymentowimedyczne-
mu–badaczeciuznali,żeodpornośćjakocechęzbiorowiskanależytraktowaćwielo-
czynnikowo,wsposóbodmiennyodimmunizacjiindywidualnychosób.
Odpornośćzbiorowiskowąmożnauzyskaćpoprzezmasoweszczepienieprzeciwkotym
czynnikom,dlaktórychczłowiekjestjedynymlubnajważniejszymrezerwuaremzaka-
żenia(np.odra,błonica).Natomiastniemożliwejestwytworzenieodpornościzbioro-
wiskowejnazakażenia,któreniesąprzenoszonezczłowiekanaczłowieka(np.tężec,
wścieklizna).
Prógodpornościzbiorowiskowejmożebyćmodelowanyprzezróżneczynniki,które
gopodwyższająlubobniżają.Zaliczasiędonich:
z
odpornośćprzezłożyskową,któradopókiniezaniknie,powoduje,żeoszacowa-
nieproguodpornościzbiorowiskowejbędziezaniżone;
z
wiek,wktórymwykonujesięszczepienia–odpornośćzbiorowiskowawzrasta,
gdyszczepieniaochronnewprowadzasięwewczesnymokresieżycia;
z
związanezwiekiemróżnicewczęstościkontaktówlubryzykuzakażenia,
któresprawiają,żeprawdziwyprógodpornościzbiorowiskowejbędzieniższy
odjegooszacowania,gdynastąpispadekczęstościkontaktów;
