Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
ZASADYFUNKCJONOWANIASYSTEMUZBRETTONWOODS…
Wanalizowanymokresiedolarstałsiękluczowąwalutąmiędzynarodowego
systemumonetarnego.Jeszczebezpośredniopowojnieważnąrolęodgrywałfunt,
szczególniejakowalutarezerwowa,alepodkonieclat50.XXw.zostałzdomino-
wanyprzezdolara.ZewzględunaudziałUSAwgospodarceświatowejorazotwar-
teigłębokierynkikapitałowedolarzacząłfunkcjonowaćwlatach50.XXw.także
jakoprywatnypieniądzmiędzynarodowy[McKinnon,1988].Jegozastosowanie
stawałosięzatemcorazszersze:byłoficjalnympieniądzemmiędzynarodowym,
występowałjakojednostkarozliczeniowaprzyfakturowaniuimportuieksportu,
jakośrodekwymianywtransakcjachmiędzybankowych,jakośrodekprzecho
-
wywaniawartościorazjakopodstawowawalutainterwencyjnairezerwowa.Jego
dominacjawmiędzynarodowymporządkuwalutowymosłabiłaznaczenieinnych
walut,mimożezgodniezzasadamizBrettonWoodsnajważniejszewalutymiały
byćpodtymwzględemrówne.
Pouzyskaniustabilnościgospodarczejiwzględnejrównowagizewnętrznej
przeznajważniejszepaństwa,perspektywyutrzymaniasystemuzBrettonWoods
wkońculat50.XXw.jawiłysięjakokorzystne,łączniezwyeliminowaniemjego
niedoskonałości.ZraportówMFWnatematadekwatnościrezerwświatowychza
lata1953i1958wynikało,żestosunekrezerwdoimportubyłwłaściwy,niemniej
wdrugimraporciesygnalizowano,żewlatach60.XXw.mogąoneokazaćsięnie-
wystarczającezpowoduprzywróceniawymienialnościwalut,szybkiegowzrostu
gospodarczegoiobrotówhandlowych[Bordo,1993].Dostrzeganotakże,żeświa-
towezasobyzłotamonetarnegorosnąprawdopodobniezbytwolno,byudałosię
zrównoważyćwzrostświatowejprodukcjiihandlu.Inneźródłopłynnościmię-
dzynarodowej,tj.zasobyFunduszu,równieżuważanozaniewystarczające,dlate-
gopodjętoróżnekrokiwceluichzwiększenia(działaniateprzypadłynalata60.).
Problemem,któryzacząłsiępojawiaćna„horyzoncie”
,stałysięnapięcianaryn-
kachkapitałowych.Ichźródłembyłyzjednejstronyrosnącepodwzględemwar-
tościinatężeniaobrotykapitałowe,zdrugiejzaśpowszechniestosowanakontrola
przepływówkapitału.Napięciawywoływaćmogłatakżecorazwiększamobilność
prywatnegokapitałudługoterminowegoorazspekulacyjneprzepływykapita-
łukrótkoterminowego(utrudniałyonedziałaniawładzmonetarnychwzakresie
utrzymaniaparytetów).
Analizowanyokres1946-1958cechowaławysokadynamikaPKBwniemal
wszystkichkrajach-zarównobędącychczłonkamiMFW,jakipozostających
pozatąorganizacją.Wzrostgospodarczycechowałyjednocześniedużeróżnice
(rysunek1.3).
46
