Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Rozdział1
kretnychrozwiązańdotyczącychzakładowychsystemówemerytalnychorazichroz-
wojuwpierwszychlatachwdrażanianowegosystemuemerytalnego.
Cowięcej,analizującpracowniczeprogramyemerytalnejakojedenzpodsys-
temówsystemuzabezpieczeniaemerytalnegoiszerzej-systemuzabezpieczenia
społecznego,należypamiętać,żePolskaznajdujesięwfazietransformacjicałego
systemuspołeczno-gospodarczego,zapoczątkowanejw1989r.Przeobrażeniaspo-
łeczno-gospodarczezwiązanezprzejściemodgospodarkicentralnieplanowanejdo
gospodarkirynkowejmożnaujmowaćwkategoriachdługoterminowejzmiany
instytucjonalnej.Wtymznaczeniuprocestransformacjioznaczanietylkozmiany
ustrojugospodarczegoiwprowadzenienowychinstytucji,właściwychdlatego
ustroju(np.niezależnegoodrządubankucentralnego,giełdypapierówwartościo-
wych,instytucjipełniącychfunkcjeregulatorówrynkufinansowegoitp.),aletakże
zmianyinstytucjiwsferachspołecznejipolitycznej.Transformacjaobejmujeza-
temprzeobrażeniatrzechgłównychsystemów:ekonomicznego,społecznego(spo-
łeczeństwo)ipolitycznego(państwo)(Kurowski2006:42).
Nadalaktualnepozostajepytanie,czyinstytucjewłaściwedlagospodarkiryn-
kowejisystemudemokratycznegopowinnysięrozwijaćwsposóbwdużejmierze
spontanicznyioddolny,jakuważałowieluzwolennikówskrajnegoliberalizmu,np.
FriedrichvonHayek(Hayek2003:70-86),czyteżnależyzastosowaćpodejście
polegającenacelowym,odgórniesterowanymwprowadzaniunowychinstytucji,
zwaneteżkonstruktywistycznym(Chołaj2000:31-32).Todrugieujęciejestna-
wiązaniemm.in.dokoncepcjitwórcówordoliberalizmu(liberalizmuuporządko-
wanego),wtymdokoncepcjiW.Euckena,odnoszącejsiędopożądanegosposobu
tworzeniainstytucjiwgospodarcerynkowejwramachszerszejkoncepcjiporządku
gospodarczego(Wirtschaftsordnung),którepóźniejwykorzystanezostałyprzez
twórcówspołecznejgospodarkirynkowej(SozialeMarkwirtschaft)wNiemczech
Zachodnichwlatach1948-1966(zwłaszczaprzezL.Erharda)(Eucken2003:70-101;
Erhard2000:7-18).Chodziwszczególnościoto,abyrozwiązaniainstytucjonalne
dotyczącezakładowychsystemówemerytalnychwpisanebyływszerszyplantwo-
rzeniainstytucjisprzyjającychrozwojowigospodarkirynkowej(rozwiązaniasys-
temowewramachpolitykispołecznejjakoczęśćpolitykiustrojowej).
Potrzebaujmowaniapolitykispołecznej(wtymrozwiązańodnoszącychsiędo
systemuzabezpieczeniaemerytalnego)jakoczęściszerszejpolitykispołeczno-
-gospodarczejorazpolitykitworzeniaładugospodarczegoispołecznego(polityki
ustrojowej)podkreślanajesttakżeprzezwieluwspółczesnychekonomistówpol-
skich-itoprzezautorówzajmującychsięzarównostrictepolitykąspołeczną(Au-
leutner2005:270-274;Orczyk2005:8-9),jakiproblematykąmakroekonomiczną
(Wilczyński2005:17-24).
Wprzypadkuwprowadzaniadosystemuemerytalnegonowychinstytucji(ro-
zumianychjakopodmiotyijakoorganizacje)orazzasadfunkcjonowania(instytu-
cjirozumianychjakonormy,zasadydziałania),bądźteżichmodyfikowania,wokre-
sietransformacjibardziejuzasadnionewydajesiępodejścieproponowaneprzez
zwolennikówikontynuatorówordoliberalizmu,czyteżujęćkonstruktywistycz-
