Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WPROWADZENIE:WPOSZUKIWANIUNAJLEPSZEGOSYSTEMUWYBORCZEGODLAPOLSKI
poziomieparlamentarnymwwyborachdoSenatuod2011roku,takwięcAutorzy,
przypełnejakceptacjiredakcjiSS-P
,uznalizawłaściwszepoświęcićartykułtemu,
jakwpraktycesystemtenwPolscezadziałał,niżprzedstawiaćporazkolejnyargu-
mentyzaiprzeciwjegostosowaniu1.
Dlaczegojednakwartosięwogólezająćwizjącałkowicienowegosystemuwy-
borczegodlaPolski?Wbrewpozorompodjęcietegotematuniemusioznaczać,że
uważamy,iżaktualnieobowiązującysystemwyborczycałkowicieprzestałpełnić
swojąfunkcję,żeniezbędnesąnatychmiastowe,rewolucyjnedziałaniawiążącesię
zzasadniczymodrzuceniemtego,cojestizbudowaniemnowegonajegogruzach.
Raczejwręczprzeciwnie-uważamy,żejeślimiałabyzostaćpodjętagłębokarefor-
mapolskiegosystemuwyborczego,topowinienbyćtoprocespoprzedzonybardzo
wnikliwąanalizązarównoograniczeńsystemuobowiązującego,jakiwłasności
rozwiązańalternatywnych.Awłaściwieprawdopodobnychwłasnościrozwiązań
alternatywnych,bowiemdziałaniesystemówwyborczychzawszejestzależneod
konkretnegokontekstupolitycznegoikulturowegoisystem,którydobrzezadzia-
łałwjednymkraju,przeniesionywinnewarunkimożezadziałaćinaczej.Reforma
systemuwyborczegopowinnabyćplanowanazdużymwyprzedzeniem:ideałem
byłobywprowadzaniezmianodnastępnychwyborów,awięczponadczteroletnim
vacatiolegis.Atooznacza,żepracekoncepcyjneprowadzićnależywłaściwiestale
-trochępodobniejaksztabygeneralnewszystkicharmiizawszemusząmiećaktu-
alneplanywojenne,choćbynawetwszyscygłębokowierzyliwtrwałypokój.
ObecnieobowiązującyKodeksWyborczywszedłwżyciew2011roku,ale,jeśli
chodziosystemwyborczydoSejmu2,powielaonzasadniczerozwiązaniawprowa-
dzonewroku1993:odtegoczasu,pozazniesieniemlistykrajowej(w2001roku),
manipulowanojedynie(itowograniczonymzakresie)parametramidecydu-
jącymiosileprogresywnościproporcjonalności:osłabiającjąprzedwyborami
w2001roku(powiększenieokręgówwyborczych,zmianaformułyzD’Hondta
naSainte-Laguë)iponownieniecowzmacniającprzed2005rokiem(powrótdo
D’Hondta).Aleiordynacjawyborczaz1993rokuzachowywałazasadniczyzrąb
rozwiązańzordynacjizroku1991:formułęproporcjonalnązpółotwartymilista-
miwyborczymiczypodziałmandatówwokręgachbezmechanizmówkompen-
sującychiwynikającezniegoograniczeniaproporcjonalności;zmianywprowa-
dzonew1993rokurównieżpolegałynaDregulacjiparametrów”określającychsiłę
1
Zainteresowanychtymaspektempoglądówautorównaszegoblokuwyborczegomogęode-
słaćdoichwcześniejszychpublikacji,wszczególnościksiążkiM.KaminskiegoOrdynacjewyborcze
iJOW-y(2016)czyartykułuJ.HamanaWiększościowysystemwyborczy.Oczekiwania,ograniczenia,
rozwiązaniaalternatywne(2005).
2
Muszęjednakzaznaczyć,żechodzimiosystemwyborczywwąskimrozumieniu-algoryt-
muprzekładającegogłosywyborcównadystrybucjęmandatów,awięcjakoformułęwyborczą
zjejparametrami(jakwielkośćistrukturaokręgówwyborczych).Zmianydotycząceadministracji
wyborczej,zasadfinansowaniakampaniiwyborczejitp.były,naprzestrzeniminionych30lat,
niewątpliwiegłębsze.
STUDIASOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE.SERIANOWA■NR2(15)/2021■ISSN0585-556X
