Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MariaKielar-Turska
PowojniepierwszymiasystentamiProfesoraSzumanabyli:drStefanSuchoń,mgr
EmiliaTurskaiStanisławaPiwowarówna.KolejnowKatedrzezatrudnienizostali
jakowolontariusze:AnnaDzierżanka(Wyszyńska)iEdwardFranus,anastępnie
MariaPrzetacznikowa.Wolontariuszewykonywalitesamepracecoasystenci,ale
nieotrzymywaliwynagrodzenia.Niemniejjednakwszyscywspominają,żepełnienie
funkcjiwolontariuszawKatedrzePsychologiiPedagogicznejbyłodlanichzaszczy-
tem.StopniowoProfesorzatrudniałwolontariuszynaetatachbądźtoUniwersytetu
Jagiellońskiego,bądźtoInstytutuHigienyPsychicznej.PowojnieProfesorSzuman
prowadziłwielepracbadawczych,dużopublikował,potrzebowałwięcasystentówdo
wykonywaniabadań,obliczeń,porządkowaniamateriałów.Asystentkizajmowały
sięorganizacjąbadańwszkołachczyprzepisywaniemtekstównamaszynie,codo-
skonalerobiłaAnnaDzierżanka.Suchońprowadziłgłównieobliczeniastatystyczne,
adoEdwardaFranusanależałoprzygotowywanierysunków,fotografii,nagrańfilmo-
wychzbadańiwogóleobsługaaparatury.DowykonywaniatychpracE.Franusbył
przygotowany,ukończyłbowiemPaństwowyInstytutRobótRęcznychwWarszawie,
którymiałcharakternauczycielskichstudiówtechnikirękodzielniczejiartystycznej.
WlatachpowojennychKatedrazajmowałapomieszczeniawbudynkuprzy
ul.ManifestuLipcowego13(obecnie:Piłsudskiego),gdzieprzedwojnąmieściłosię
prywatnegimnazjumżeńskieim.EmiliiPlater,awczasieokupacjiUrządStanu
Cywilnego.Katedrazajmowałatrzypokoje,salęseminaryjną,magazynnapomoce
naukoweiciemnięfotograficzną.WjednympokojuznajdowałsięgabinetProfesora,
apozostałedwasłużyłyasystentom.Większyznichzajmowali:S.Suchoń,E.Turska,
S.PiwowarównaiA.Dzierżanka,amniejszy–E.FranusiM.Przetacznikowa.Wpo-
kojuwiększymodbywałysięzebranianaukowe,konsultacje,któreprowadziłProfesor
zestudentamiidoktorantami;tutakżeprzyjmowanogościkrajowychizagranicz-
nych.Pokójtenpełniłtakżefunkcjęsekretariatu:tuprzygotowywanokorospendencję
iskładanomaszynopisypracProfesoraorazgromadzonoprotokołyzbadań.Wpokoju
mniejszymprzechowywanopotrzebnądobadańaparaturę.
JakwspominaE.Franus(1998)Katedrabyła„kuźniąnaukityputradycyjnego,
wktórejmistrzbyłtwórcą,aasystencisłużbąpomocniczą”.Profesorpracowałwswym
gabinecieodgodzinrannychdowieczora,zmałąprzerwąnaobiad.Swojemyślizapi-
sywałnapapierzecyklostylowymołówkiem,adrobnepoprawkiwymazywałgumką.
Pismomiałdrobne,niełatwedoodczytania.Wczasiepracynierozstawałsięzfaj-
ką.Profesorzarażałswoichasystentówpracowitością,ogromnymzaangażowaniem
wpracęnaukowąizainteresowaniemproblemamirozwoju.Szumanlubiłpracować
wotoczeniuswoichuczniów,dzielićsięznimiswoimiodkryciami,przemyśleniami,
inspirowaćswymipomysłamiipasjąbadawczą.Wdniwolneodpracychętnieurzą-
dzałwspólnewycieczki,któretakżebyłyokazjądonaukowychdyskusji.Stądwjego
otoczeniuzawszebyłowielusłuchaczyiwspółpracowników,akażdyznichkonty-
nuowałjakiśkierunekbadań,odwoływałsiędojakiejśideizapoczątkowanejprzez
Szumana.Katedrąkierowałdomomentuprzejścianaemeryturęw1961roku.
Wokresiepowojennymrozpoczętopionierskiebadanianadrozwojemjęzyko-
wymdziecka.PrzywspółpracyswoichuczniówSzumanzgromadziłobszernyma-
teriałdzienniczkówobserwacji,wktórychzapisywanowypowiedzidzieckawraz
zkontekstemwypowiedzidorosłych,natlesytuacji.Dzienniczkiprowadziłyosoby
znajbliższegootoczeniaProfesora,międzyinnymi:MariaPrzetacznikowa(dziennik
Jasia),WładysławDyner(dziennikKrzysia).Jakkolwiekdzienniczkibyłyprowadzone
16
