Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekāyanaveda–wposzukiwaniuźródła
którytutajodnosisiędowiedzydającejwyzwolenie,aobjawionejnamitycznejBia-
łejWyspie.WersPśrS3.4wspominatakżeodwóchrodzajachmantrzwanychekź-
yanaivaidika,akontekstwskazujenato,żeterminekźyanaodnosisiędomantrnale-
żącychdotradycjitantrycznej,akonkretniepańćaratry,którastoiwswoistejopozycji
dotradycjiwedyjskiej,określanejmianemvaidika.PodobniewwersiePśrS12.216
mantrynależącedopańćaratry,którepowinnybyćprzekazywaneinnymczłonkomtej
społeczności,zwanesą„pochodzącymiztradycjiekźyana”(ekźyanãyaśźkhottha)24.
Problememjestjednakodnalezienieprecyzyjnychwskazówek,jaktemantrywyglą-
dają,tekstyichbowiemnieprzytaczają.Jedenzindyjskichbadaczytradycjipańćara-
try,P.Apte,twierdzi,jakobybodajjedynymiznanyminamcytatamiztekstuokreśla-
negojakoEkźyanaBrźhmanabyłytewspominanewtekścieWedantaDeśiki(Vedśnta
Deśika)Pź¤carźtrarakùź(s.149).Musimyjednakzaznaczyć,żenamnieudałosię
wtekścieWedantaDeśikiodnaleźćjednoznacznychinformacjiopochodzeniuktóre-
gośzprzywoływanychprzezniegocytatówztakiegowłaśnietekstu.Jeśliprzyjęliby-
śmysugestięAptego,mogłobytowskazywaćnarzeczywisteistnienietakiejklasy
tekstówzwiązanychzWedami,obecniejednaknieznamytychtekstówaninawetich
konkretnychtytułów25.AptejakojedyneodniesieniedoEkajanawedy,pochodzące
spozaliteraturysamejpańćaratrylubspozaliteraturyściślezniązwiązanej,wy-
mieniaChźndogyaUpaniùad7.1.226.Ztegofragmentu,wktórymNaradaprzedsta-
wiaSanatkumarzelistęgałęziwiedzy,wynika,żeEkajanabyławczasachpowsta-
niaupaniszadyprzedmiotemstudiówreligijnych,jestwymienianapoinnychWe-
dach,aleipoinnychgałęziachwiedzyiliteratury.Naradająstudiował,aleniejest
onauważanazagłównąWedę,choćnależydoliteraturyzWedamizwiązanej.
Takżewyznawcytradycjimogąbyćzwaniekźyanaitakieokreśleniepojawiasię
wPźrameśvarasamhitź(naprzykładPśrS9.152).Tekstmówituoczasieodpowied-
nźradena(...)//1.58–WprostodSankarszany,którysięzamanifestował/objawił,otrzymanotę
wspaniałą;taEkajanawedazwanajestregułąSatwatów.Trudnadopoznaniaiprzestrzeganiajest
stosowana/czczonaprzezoświeconych.Niemainnejdrogiprowadzącejdowyzwolenia.Dlatego
ludziezwąjąekajaną,jedynądrogą,apoznałjąnaBiałejWyspieNarada(...).
24PàrS12.316:ekźyaniyańźkhotthźnmantrźnparamapźvanźn|pźrhayeccayatinźptapårvźnvai
pź¤carźtrikźn||–podobnieJayS20.269cd–270ab;terminekźyaniyańźkhotthamantrapojawiasiętakże
wPfirS12.439a;podobneterminywpodobnychkontekstachrównieżwPfirS13.150c;PfirS15.7c;
PfirS15.313a.
25APTE2006,s.49–50.
26APTE2006;ChźndogyaUpaniùad7.1.2:!gvedambhagavo`dhyemiyajurvedamsźmavedam
źtharvanamcaturthamitihźsapurźnampa¤camamvedźnźmvedampitryamrźńimdaivamnidhim
vźkovźkyamekàyanaüdevavidyźmbrahmavidyźmbhåtavidyźmkùatravidyźmnakùatravidyźm
sarpadevajanavidyźmetadbhagavo`dhyemi//–Znam,oPanie,Rigwedę,Jadźurwedę,Samawedę
iAtharwanęczwartą,itihasyipuranyjakopiąte;wiedzęWed[gramatykę],wiedzędotyczącą
[rytuałówdla]przodków,wiedzęliczb,boską[oomenach],oczasie,odysputach,ekajanę[co
tłuma-
czysięteż:etykę],[wiedzę]obogach[oomenach],obrahmanie,ostworzeniachżywych,obroni,
oplanetach,owężach,bogachiludziach,[wszystko]to,oPanie,znam.
23
