Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Studianadpańćaratrą.Wposzukiwaniutożsamości
deva),alenieodrzucainnychzasadpańćaratry.Przez„narodziny”należyjednak
rozumieć„manifestacje”boga,wmyślinterpretacjipochodzącejzTaittirãyaâran-
yakaIII.13.1,więciobiekcjedotyczącedoktrynyvyåhamożna,wedługVaradacha-
riego,łatwoodrzucić4.Dotejdyskusjipowrócimywdalszejczęścirozdziału.
EkāntaiEkāyana
Jednymzważnychargumentówwdyskusjioortodoksyjnościiautorytatywności
tradycjisąodniesieniadopańćaratry,któreznajdujemywMahabharacie(Mahź-
bhźrata).FragmentzwanyNźrźyanãya(MhBh12.321–339),należącydowiększej
całościokreślanejjakoMokùadharma,stanowiącejczęść12.księgiMahabharaty
zatytułowanejøźntiparvan,jestuważanyzajednązpierwszychprezentacjidoktry-
nypańćaratry.Obecnośćtegowykładuwtekścieopowszechnymautorytecieto
ważkiargumentnarzeczortodoksyjnościtradycji.Jednymzpodstawowychargu-
mentówjestfaktwyłożeniadoktrynyprzezsamegobogazwanegoNarajaną(Nś-
rśyana),oczymmówiąwprostfragmentMhBh12.337.63(cytowanytakżeprzez
JamunęwĀgamaprźmźnya,s.64,linijka10,iprzezRamanudźęwŚrãbhźùya,ad
2.2.42orazwJayźkhyasamhitź,wtakzwanymrozdzialedodanym–adhikaþpźñhaþ
1)orazfragmentMhBh12.326.100–101ab,dotyczącyprzekazaniawiedzy
mędrcowiNaradzie(Nśrada)naBiałejWyspie(ŚvetadvIpa):
MhBh12.337.63:
pa¤caràtrasyakçtsnasyavaktànàràyanaþsvayam/–Tym,którywyłożył/wypowiedział
całąpańćaratrę,jestsamNarajana.
MhBh12.326.100–101ab:
idam
mahopaniùadam
caturvedasamanvitam
/
sàmkhyayogakçtam
tena
pa¤caràtrànuśabditam//nàràyaõamukhodgãtamnàrado`śràvayatpunaþ/–Tę
wielkąupaniszadę,związaną5zczteremaWedamiorazzsankhjąijogą,przezniego
nazwanąpańćaratrą,otrzymanązustNarajany,Naradarozpowszechniałdalej.
4VARADACHARI1982,s.117–191.
5Rodzajtegozwiązkuniejestjednoznaczny,tekstbowiemwcytowanymfragmencienierozwijatej
myślianiniedefiniujeistotytegozwiązku.Jakiśrodzajrelacjipomiędzypańćaratrąaczterema
Wedamiorazfilozoficznymisystemamisźmkhyaiyogatekstwyrażadwomaimiesłowami:sama-
nvitaorazk!ta,jednakobasąwieloznaczne.Pierwszymożeoznaczać„związany”,„odnoszącysię
do”,aleteż„pełen(czegoś)”,stądmożenawetimplikować,żepańćaratrazawierawsobieideetoż-
samezideamiznanymizWed;drugimożeoznaczać„zrobiony”,„osiągnięty”,alei„odnoszącysię
do”,comożeznaczyć,żepańćaratraodnosisiędosźmkhyaiyogabądźżemożnawiedzęoniej
osiągnąć,praktykującje.Wydajesięteżmożliwe,żeużycietakichwłaśnieniejednoznacznychczy
wieloznacznychokreśleńjestcelowe,zapewnebowiemniełatwobyłobyprecyzyjnieijednoznacz-
nieopisaćterelacje,ajednakodniesieniesięidoWed,idoortodoksyjnychsystemówfilozoficz-
nychmawskazaćnazwiązkizortodoksjąiwzmocnićautorytetpańćaratry.Dziękujęprof.Joannie
18
