Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
⎯ROZDZIAŁII.UrząddoSprawWyznańiinneośrodkikształtowaniairealizowaniapolitykiwyznaniowejPRL⎯
iprawnych,abardzoczęstouwarunkowanebyłypolitycznie.Wpraktyce
UrząddoSprawWyznańobjąłswoimzasięgiemcałokształtsprawzwiąza-
nychzdziałalnościąKościoła.Urządprzywłaszczyłsobieprawodecydowa-
nianietylkowsprawachstrictewyznaniowych,aletakżewtychwszystkich
dziedzinach,wktórychstronąbyłKościół,jegojednostkaorganizacyjnalub
duchowny,nawetjeślibyłytosprawyocharakterzeogólnym,przypisane
wmyślobowiązującegoprawadokompetencjiinnychorganów50.Trzeba
jednakzaznaczyć,iżUrząddoSprawWyznańniebyłjednakanijedynym,
aninawetnajważniejszympodmiotemkształtującymirealizującympolity-
kęwyznaniowąpaństwa.Jużodkońcalat40.decyzjedotycząceKościoła
iduchowieństwapodejmowanebyłyprzeznajwyższekierownictwopartii-
KomisjęPartyjnądosprawKlerupowołanąprzyWydzialeAdministracyj-
nymKCPZPR[zob.AneksII],zastąpionąw1971r.ZespołemdosprawPoli-
tykiWyznaniowej.Totamopracowywanokoncepcje,planystrategiczne
itaktycznedotyczącewalkizKościołem[zob.AneksXII]51.UrząddoSpraw
Wyznańbardzoczęstobyłjedyniebiernymwykonawcązapadłychroz-
strzygnięćiściślewspółpracowałwtymzakresiezodpowiednimideparta-
mentamiMinisterstwaBezpieczeństwaPublicznego,apóźniejMinisterstwa
SprawWewnętrznych52.Wartorównieżdodać,żeUrząd,gdyobejmował
swoimnadzoremwszelkiesprawy,którychstronąbyłaosobaduchowna
lubinstytucjakościelna,wcodziennejpraktyceadministracyjnejnabieżąco
współpracowałniemalżezewszystkimiresortami:wydawałimwytyczne
iopiniowałposzczególnesprawywsposóbwiążący[zob.AneksIV].Pra-
cownicyUrzęduregularniekonsultowalisiętakżezeswoimikolegami
zorganówadministracjiwyznaniowejinnychpaństwblokukomunistycz-
nego.
SwoistymiekspozyturamiUrzęduwtereniebyływydziały(refera-
ty)wyznanioweprzyprezydiachpowiatowych,wojewódzkichimiejskich
radnarodowych[zob.AneksV].UrząddoSprawWyznańodpowiedzialny
50H.Misztal,A.Mezglewski,Zakreskompetencji,styldziałaniaiceleUrzędudoSprawWyznań,[wi]Prawo
ipolitykawyznaniowawPolsceLudowej.MateriałyIIOgólnopolskiegoSympozjumPrawaWyznaniowego
(KazimierzDolny,26-28października2004r.),Lublin2005,s.65-69;M.Krawczyk,Organypaństwowo-
partyjneodpowiedzialnezawytyczanieirealizowaniepolitykiwyznaniowejPRL,„ZeszytyNaukoweUniwer-
sytetuPrzyrodniczo-HumanistycznegowSiedlcach.SeriaiAdministracjaiZarządzanie”2011,nr16(89),
s.211-225.
51J.Żaryn,KościółwPRL,…,s.63.
52Zob.A.Dziurok(red.),Metodypracyoperacyjnejaparatubezpieczeństwawobeckościołówizwiązków
wyznaniowych1945-1989,Warszawa2004,s.22.
21
