Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
⎯ROZDZIAŁI.IdeologiczneikonstytucyjneuwarunkowaniapolitykiwyznaniowejPRL⎯
określeniacharakterupaństwaijegouprawnieńwobeczwiązkówwyzna-
niowych.Stwarzałotosprzyjającewarunkidodowolnejinterpretacjitej
zasady,zależnieodkonkretnychuwarunkowańidopasowaniajejdozmie-
niającychsiępotrzebwładzpaństwowych”44.H.Misztalzauważyłzkolei,iż:
Πwpraktycepolskimodel[rozdziałupaństwaiKościoła-przyp.aut.]okazał
sięmodelemwschodnioeuropejskim,opartymnarozwiązaniachzastoso-
wanychwZwiązkuRadzieckim.Modeltentylkoznazwybył»rozdziałem«,
awpraktyceokazałsięmodelem»zwierzchnictwapaństwanaKościo-
łem«”45.WpraktycecelemoddzieleniaKościołaodpaństwabyłostopniowe
odsuwanieKościołakatolickiegoiinnychzwiązkówwyznaniowychnamar-
ginesżyciaspołecznegoorazpozbawieniegojakiegokolwiekwpływuna
przemianyspołeczno-politycznezachodzącewpowojennejPolsce46.Zasada
tastałasiętakżepretekstemdodalszejsekularyzacjiżyciapublicznego,
któregoszczególnymprzejawembyłalaicyzacjaszkolnictwa-poprzez
stopnioweograniczaniemożliwościnauczaniareligiiwszkołachpublicz-
nychażdojejcałkowitejeliminacji47.
Konstytucjalipcowastanowiławkońcu,iższczegółowezasadysto-
sunkupaństwadoKościołaorazsytuacjaprawnaimajątkowazwiązków
wyznaniowychzostanąokreśloneustawą(art.70ust.2).Utrzymywałajed-
nocześniewmocyustawyokreślające(wchwiliwejściajejwżycie)sytuację
prawnąimajątkowązwiązkówwyznaniowych.Tymsamymzachowały
ważnośćwszystkieteprzepisy,któreniepozostawaływsprzecznościzza-
sadąrozdziałuKościołaipaństwaiinnymizasadamiprawawyznaniowego
zawartymiwKonstytucji.
Podsumowując,należyzaznaczyć,żekonstytucjaz1952r.,pomimo
iżformalnieprzyznawałaobywatelomszeregprawiswobódreligijnych,to
niezagwarantowałajednakżadnychprocedurichochrony,aprzepisom
konstytucyjnym,zapewneświadomie,nadanowysokistopieńogólności,
abyumożliwićwpraktyceswobodnąinterpretacjęsformułowanychzasad.
Wpraktycebardzoszybkookazałosię,iżwładzeniezamierzająprzykładać
większejwagidozapisanychwKonstytucjiswobód.
44M.Pietrzak,Prawo...,s.178.
45H.Misztal,Polskieprawowyznaniowe.Zagadnieniawstępne.Ryshistoryczny,Lublin1996,s.223.
46B.H.Toszek,Zarysstosunkówpaństwo–Kościółwkonstytucjachpolskich1921-1997,[wi]Społeczeństwo
–państwo–Kościół(1945-2000),Szczecin2001,s.112.
47J.Krukowski,K.Warchałowski,Polskieprawowyznaniowe,Warszawa2000,s.35.
19
