Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Antycznekorzeniewspółczesnychstereotypów
15
doświadczeniamiczłowieka6.JakpodkreślaToddNelson,stereotypkulturowy
jakiejśspołecznościmożebyćzupełnieróżnyodstereotypuindywidualnegotej
samejspołeczności7.Stereotypykulturowemajądużeznaczeniedlatworzenia
wizerunkuokreślonychgrup,naogółbowiemłatwospostrzegamyto,cootrzy-
maliśmywpostacigotowychiuformowanychprzezkulturęschematów.Jednak
współczesnebadaniadowiodły,żerównieżstereotypyindywidualnewywierają
bardzodużywpływnanaszepoglądy,emocjeipostępowaniewzględemdanej
grupy.
Stereotypykulturowecharakteryzująsięszerszymzasięgiemniżstereotypy
indywidualne.Sąonezbioremwiadomościogrupachspołecznych,któreroz-
powszechnionesąwobrębieczłonkówdanejkultury.Społeczeństwostanowi
podstawęgromadzonejwiedzy8.Uściślając,stereotypytworząwiedzęzbiorową,
podzielanąpowszechnieiużywanąwobrębiedanejspołeczności9.
Badaniaprowadzonenadcharakteremstereotypówpozwoliłynawyodrębnie-
niejeszczeinnychichrodzajów,tj.trafnychinietrafnych,pozytywnych,nega-
tywnychineutralnych,zróżnicowanychzewzględunastopieńmożliwejzmiany
orazzakreswpływunawyrażanesądyizachowania10.Jednakniezależnieodtych
rozróżnieńprzyjmujesię,żewszystkiestereotypyposiadająspecyficznedlanich
cechy:
a)apoznawczość,wyrażającasięwogólnościinformacji,uproszczeniach,
brakumożliwościpotwierdzenia,nieadekwatności;
b)nasycenieafektywne;
c)subiektywneprzekonaniecodotrafnościsądu,ajednocześniebrakzgod-
nościmiędzysądemarzeczywistością;
d)małapodatnośćnazmiany,stałość,niezmienność;
e)uogólnieniagenerująceprzeświadczenie,żeosoby,którenależądostereo-
typizowanejgrupy,sąjednakowe;
f)akceptacjaspołeczna11.
Takichpróbklasyfikowaniacechstereotypówjestwliteraturzewięcej,przy
czymróżniąsięoneraczejnazewnictwemiwzajemnymipołączeniaminiżcha-
rakterem.Wszyscyautorzysąbowiemzgodnicodotego,żedoistotystereotypu
6B.Weigel,dz.cyt.,s.207.
7T.D.Nelson,dz.cyt.,s.27-28.
8Ch.Stangor,M.Schaller,Stereotypyjakoreprezentacjeindywidualneizbiorowe,[w:]Stereotypy
iuprzedzenia.Najnowszeujęcie,red.C.N.Macrae,Ch.Stangor,M.Hewstone,tłum.M.Majchrzak
iin.,GWP,Gdańsk1999,s.20.
9B.Weigel,dz.cyt.,s.207.
10I.Kurcz,Zmiennośćinieuchronnośćstereotypów.Studiumnatematrolistereotypówwrepre-
zentacjiumysłowejświataspołecznego,Wydaw.IPPAN,Warszawa1994,s.65.
11W.Łukaszewski,B.Weigl,Stereotypstereotypuczyprywatnakoncepcjanaturyludzkiej?,[w:]
Stereotypyiuprzedzenia.Uwarunkowaniapsychologiczneikulturowe,red.M.Kofta,A.Jasińska-
Kania,Wydaw.NaukoweScholar,Warszawa2001,s.45.
