Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
JANWŁODAREK
plinarne,wymagająceprzekraczaniagranicwłasnejdyscyplinyitymsamym
pełnejświadomościbadaczaistnieniaowychgranic.
InnymważnymosiągnięciemmetodologicznymProfesoraKowalskiego
jestwypracowaneprzezniegopodejściesystemowewbadaniuzjawiskipro-
cesówwychowawczych10.Wodwołaniusiędoogólnejteoriisystemóworaz
teoriisystemówspołecznychZnanieckiegostworzyłStanisławKowalskiory-
ginalnąkoncepcjęcałościowegoujmowaniarzeczywistościwychowawczej
jakosystemuwychowania.Koncepcjętęrozwinąłizastosowałwbadaniach
środowiskwychowawczych,oczymbędęjeszczepisał.WedługKowalskiego
systemwychowaniajestelementemskładowymalbosubsystemembardziej
ogólnegosystemu,jakimjestdane,historycznieokreślonespołeczeństwo.
Systemwychowaniapozostajewewzajemnychzwiązkachzależnościzinny-
mielementamiczysubsystemamitegoogólnegosystemuspołecznego-po-
litycznym,gospodarczym,klasowym,kościelnymitp.Podejściesystemowe
wbadaniuwychowaniajestdyrektywąmetodologiczną,którapoleganajo-
gólniejnaujmowaniubadanychfaktówizjawiskwychowawczychwcałej
złożonejstrukturzesystemuspołecznegoijednocześnieichwyodrębnianiu
wbadaniachjakoswoistychukładówzamkniętychdlaposzukiwańzależno-
ściskutkowo-przyczynowychifunkcjonalnych.
KoncepcjaKowalskiegopodejściasystemowegootwieraprzedewszyst-
kimmożliwościtworzeniasynteziteoriiwpedagogicenapodstawiebadań
empirycznychorazrozwojuinterdyscyplinarnychbadańnadwychowaniem.
Jestonaniewątpliwiepochodnaodjegokoncepcjipedagogikijakonaukiin-
terwencyjno-integracyjnej.
PrzedmiotemstałychzainteresowańbadawczychProfesorabyłyprocesy
socjalizacji.Badaniawtymzakresiedotyczącezaburzeńprocesusocjaliza-
cji-przestępczościnieletnichidorosłychprowadziłonjużwokresiemię-
dzywojennym.WynikitychbadańprzedstawiłStanisławKowalskim.in.
wswojejpracydoktorskiejPrzestępstwodzieckaastrukturaspołecznarodziny.
Późniejstudiaterozszerzyłnacałokształtproblematykiprocesówrozwojo-
wychisocjalizacyjnychdzieciimłodzieżywbadaniachnadrozwojemmowy
imyśleniadzieci,mechanizmamiprocesuuspołecznienia,naduwarunkowa-
niamiprzystosowaniainieprzystosowaniaspołecznego,selekcyjnymifunk-
cjamiwychowania,aspiracjamiszkolnymiiżyciowymimłodzieży,osobowo-
ścią,resocjalizacjąitp.Badaniatemiałyniejednokrotniepionierskicharakter.
Dlaprzykładubadanianadspołecznymiuwarunkowaniamirozwojumowy
imyśleniadzieciprowadzoneprzezKowalskiegowlatach50.znaczniewy-
10S.Kowalski,Podejściesystemowewbadaniuśrodowiskwychowawczych,w:S.Kowalski,
S.Wawryniuk(red.),Doskonaleniesystemuwychowawczegowśrodowisku,Wrocław1984;S.Ko-
walski,ZnaczenieteoriisystemówspołecznychFlorianaZnanieckiegowinterdyscyplinarnychbada-
niachnadwychowaniem,flEdukcja”1984,nr2.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
