Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Autoedukacja1przybliżeniepojęcia
31
emocjonalnej,społecznej,estetycznej,atakżeugruntowaniepodmiotowości
człowiekawewszystkichpłaszczyznachaktywnościzewnętrznejiwewnętrz-
nej52.Traktującautoedukacjęjakoprocescałkowicieindywidualnyiwymaga-
jącytwórczejaktywności,Jankowskipodkreśliłtymsamymznaczeniepodmio-
towościiautonomiijednostkidlaurzeczywistnianiajejpotencjalnych
możliwości.Zwróciłtakżeuwagęnahumanistycznywymiarautoedukacji,któ-
rywyrażasięwrealizacjinajbardziejludzkiegozadania1najpełniejszejreali-
zacjitwórczegopotencjałuczłowieka.Dlategoteżautoedukacja1wjegoro-
zumieniu1stajesięszansąnażycietwórcze,godne,interesujące
isatysfakcjonujące.Autoruznawałprzytymautoedukacjęzafaktspołeczny
wtymsensie,żeczłowiek,kształtującczymodyfikującswojąosobowośćwróż-
nymzakresie,podejmujeteczynnościgłówniejakoprzygotowaniedopełnienia
określonychrólizadańspołecznych53.ZkoleiBogusławŚliwerski,podejmując
trudwyjaśnieniasensupojęciansamowychowanie”zapomocąkrytycznejana-
lizydorobkuróżnychautorów,doszedłdowniosku,iżnajczęściejniesłusznie
utożsamianosamowychowaniezokreślonegorodzajuaktywnościąludzką,
októrejspecyficeświadczyły:dobrowolność,świadomość,intencjonalność,
ciągłość,autonomiczność.Wopozycjidopowyższychwyróżnień1jakwska-
zujeautor1znalazłysiępoglądywieluwybitnychfilozofówwychowania,
którzyuznawalipozapodmiotowycharaktersamowychowania,traktującjejako
zjawiskowewnątrzpsychiczne,niezawszeiniewpełniprzezjednostkęuświa-
damiane,permanentne,realizującesięniejakoprzyokazjiwykonywanychprzez
człowiekazadań.Śliwerskitwierdził,żesamowychowaniejestzjawiskiemin-
trasubiektywnym,zmienną,pośredniczącąpomiędzydziałaniemokreślonejsy-
tuacjibodźcowej,azachowaniem,będącymnanieodpowiedzią.Wyraziłprzy-
puszczenie,żeniestanowionoodrębnejkategoriiludzkichzachowań,działań
czyczynności,alejestdynamizmemautoregulacyjnym,dziękiktóremujednost-
kaosiągacorazwyższeetapystrukturalno-funkcjonalnejorganizacjiswejoso-
bowości.Wskaźnikiemtakpojmowanegosamowychowaniamożebyćpoczucie
podmiotowości,atakżeaktywnośćzewnętrznapodmiotu,skierowanazarówno
nkusobie”,jakinodsiebie”,stanowiącadopełnieniewszelkichoddziaływań
zewnętrznychiwewnętrznychorazwarunkującaichskuteczność.Niechodzi
jednakodziałaniastereotypowe,któreniewnosządoosobowościniczegono-
wego,aleodziałaniawynikającezdążeniadoprzekraczaniaswegoaktualnego
stanu54.
Wliteraturzeprzedmiotu,opróczwielościiróżnorodnościujęćsamegopo-
jęcianautoedukacja”,spotykasiętakżekoncepcjesamokształceniakierowanego,
nazywanegoniekiedynniezupełnymsamokształceniem”.
52
IDEM:Edukacjawobeczmiany.Toruń,Wyd.AdamMarszałek,2002,s.108.
53
Zob.IDEM:Autoedukacjawyzwaniem…,s.66.
54
B.śLIWERSKI:Teoretyczneiempiryczne…,s.2041206.
