Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Robićto,cosłuszne
31
koncepcjamaksymalizacjidobrobytu.NaprzykładKarta
PrawStanówZjednoczonychustanawiapewnewolności
-międzyinnymiprawodowolnościsłowaiwolnościwy-
znania-którychniemożepogwałcićnawetwiększość.
Apogląd,żesprawiedliwośćoznaczarespektowanie
uniwersalnychprawczłowieka,rozpowszechniasiędziś
nacałymświecie(jeśliniewpraktyce,toprzynajmniej
wteorii).
Doszkołyfilozoficznejupatrującejkorzenispra-
wiedliwościwwolnościnależybardzowielumyślicieli.
Wzasadzienajbardziejzaciętesporypolitycznenaszych
czasówtocząsięmiędzydwomawrogimiobozamiwjej
obrębie:obozemleseferyzmuiobozembezstronności
[ang.fairness].Wtympierwszymprymwiodąwolno-
rynkowilibertarianie,którychzdaniemsprawiedliwość
poleganaposzanowaniuiutrzymywaniuwmocydo-
browolnychwyborówdokonywanychprzezdorosłeoso-
byświadomeswoichczynów.Obózbezstronnościobej-
mujeteoretykówobardziejegalitarnymnastawieniu.
Przekonująoni,żerynekpozbawionyograniczeńniejest
anisprawiedliwy,aniwolny.Wedługnichsprawiedliwość
wymagatakiegoustawodawstwa,którezniwelujenie-
równościspołeczneiekonomiczne,izapewniwszystkim
równeszansenasukces.
Nakoniecprzejdziemydotychteorii,którełączą
sprawiedliwośćzcnotliwymidobrymżyciem.Wewspół-
czesnejpolityceteorieodwołującesiędocnotyczęsto
kojarząsięzkonserwatyzmemkulturowymireligijną
prawicą.Wieluobywatelispołeczeństwliberalnychjest
przeciwnychregulowaniumoralnościnormamipraw-
nymi,ponieważgrozitonietolerancjąiprzymusemin-
stytucjonalnym.Jednakideagłosząca,żesprawiedliwe
społeczeństwolansujepewnecnotyiwizjedobregożycia,
inspirowałaruchypolityczneodprawicydolewicy.Nie
tylkotalibowie,lecztakżeMartinLutherKing,Jr.iabo-
