Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sprawiedliwośćmiędzypokoleniowawprawieadministracyjnym
10Podstawowepojęcia
1.Sprawiedliwość-odwołującsiędojęzykałacińskiego-iustitia2,
towujęciuetymologicznymipotocznymtakiepostępowanie,które
charakteryzujesię:godnościąiuczciwością,czylijestpostępowaniem
spełniającymznamionanajszerzejrozumianejprawości.Sprawiedliwość
stanowifundamentalnącechę,którąprzypisaćmożnaposzczególnym
desygnatomzbioróworóżnychnazwachorazozróżnicowanympod-
miotowymiprzedmiotowymcharakterze:osobomfizycznymljednost-
komlubpodmiotomprawnym(zarównoposiadającym,jakinieposia-
dającymosobowościprawnej),ideom,atakżeokreślonymdziałaniom
iregułompostępowania.Istotąsprawiedliwościjestwyważoneinikogo
niekrzywdzącerozdzieleniedóbrmaterialnychiniematerialnych,
atakżebezstronnośćrozdzielczaizrównoważone(wyważone)działanie.
PrzywołującklasycznądefinicjęsprawiedliwościGnaeusaDomitiusa
AnniusaUlpianusa(ur.IIwiekn.e.,zm.223r.n.e.),czyliUlpiana3,
przyjmujemy,żesprawiedliwośćjeststałąiniezmiennąwoląprzyznania
każdemunależnegomuprawa(Iustitiaestconstansetperpetuavoluntas
iussuumcuiquetribuere)4.Istotatychsłówbeztrudujestdekodowalna
takżewewspółczesnymspołeczeństwieidemokratycznympaństwie
prawnym.Sprawiedliwośćpodmiotowamożewyrażaćsięzarówno
wzobiektywizowanejprawnierównorzędności(równymtraktowaniu),
jakiwmającymwymiarzobiektywizowanyodmiennymtraktowaniu
-niepejoratywnejnierównorzędności(niepejoratywnymnierównym
traktowaniu).Sprawiedliwośćpodmiotowamożenakładaćsięna
sprawiedliwośćprzedmiotową,asprawiedliwośćmaterialnanaspra-
wiedliwośćformalną.Dlasposobuprawniczegorozumieniapojęcia
sprawiedliwościpocząwszyodczasówrzymskichistotnajestkorelacja
sprawiedliwościzprawem,cowynikajużetymologicznejtreści
ibrzmieniawyrazuiustitia,pochodzącegoodius,czyliodpojęcia
nprawo”5.
2W.Litewski,Słownikencyklopedycznyprawarzymskiego,Kraków1998,s.143.
3Ibidem,s.284.
4Ibidem,s.143.
5Takibidem.
81
