Smog w Polsce

Piotr Kleczkowski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-20962-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

384

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kleczkowski, Piotr. Smog w Polsce. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019, 384 s. ISBN 978-83-01-20962-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kleczkowski, P.

T1 Smog w Polsce

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-01-20962-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 213502, author = "Kleczkowski, Piotr", editor = "", title = "Smog w Polsce", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-20962-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kleczkowski, Piotr

ED -

TI - Smog w Polsce

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-01-20962-9

ER -

Netografia (standard APA):

Kleczkowski, Piotr. Smog w Polsce [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019 [dostęp: 15 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/smog-w-polsce-piotr-kleczkowski-213502.

ochrona powietrza, zanieczyszczenie powietrza, Smog

Duszący, o zapachu kotłowni, lub słodkawo-mdły z wydechów diesli. Wszyscy go znamy: zapach smogu. Zanieczyszczenie powietrza to aktualnie jeden z poważniejszych problemów cywilizacyjnych w naszym kraju. Wiedza o tym zjawisku jest jednak wciąż niew...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-20962-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

384

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp 12
1. Krótka historia smogu14
1.1. Smog na świecie14
1.2. Smog w Polsce21
2. Powietrze i jego przepływy 26
2.1. Miary ilości substancji w powietrzu26
2.2. Naturalne powietrze, czyli czym powinniśmy oddychać28
2.3. Pionowa struktura atmosfery31
2.4. Bilans energii Ziemi33
2.5. Planetarna warstwa graniczna i warstwa mieszania36
2.6. Ruchy powietrza w skali globalnej38
2.7. Pionowe ruchy powietrza40
2.7.1. Adiabatyczny gradient termiczny40
2.7.2. Atmosfera stabilna i niestabilna42
2.7.3. Stany atmosfery i rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń45
2.7.4. Charakterystyka inwersji48
2.8. Poziome ruchy powietrza51
2.9. Cyrkulacja powietrza w skali lokalnej52
2.9.1. Wpływ topografii terenu na cyrkulację powietrza52
2.9.2. Przepływ powietrza w przestrzeniach zabudowanych52
2.10. Modelowanie propagacji zanieczyszczeń60
2.11. Identyfikacja źródeł zanieczyszczeń63
3. Jak powstaje smog? 65
3.1. Źródła naturalne67
3.1.1. Podział i charakterystyka źródeł naturalnych67
3.1.2. Wywiewanie z gleb71
3.1.3. Bioaerozole73
3.1.4. Stan równowagi74
3.2. Spalanie paliw75
3.2.1. Węgiel i węglowodory75
3.2.2. Gaz ziemny77
3.2.3. Paliwa płynne78
3.2.4. Stałe paliwa kopalne79
3.2.5. Biomasa83
3.2.6. Podstawy procesu spalania85
3.2.7. Spalanie paliw gazowych i ciekłych89
3.2.8. Spalanie węgla92
3.2.9. Spalanie biomasy98
3.2.10. Spalanie odpadów100
3.2.11. Ocena cyklu życia źródeł energii101
3.2.12. Energia energii nierówna103
3.2.13. Transport drogowy106
3.2.13.1. Technologie i normy106
3.2.13.2. Charakterystyka parku samochodowego110
3.2.14. Transport morski114
3.3. Inne antropogeniczne źródła zanieczyszczeń115
3.3.1. Źródła przemysłowe115
3.3.2. Źródła poza przemysłem120
3.4. Zanieczyszczenia wtórne124
3.4.1. Kwaśne opady124
3.4.2. Powstawanie ozonu troposferycznego125
3.4.3. Powstawanie pyłów wtórnych127
3.5. Wzór Ehrlicha131
4. Polska specjalność – kocioł węglowy 133
4.1. Rozproszona zabudowa133
4.2. Kotły i piece135
4.3. Organizacja procesu spalania paliwa stałego137
4.3.1. Kocioł zasypowy137
4.3.2. Spalanie od góry138
4.3.3. Kocioł retortowy141
4.3.4. Klasy kotłów142
4.4. Jak bardzo truje kopciuch?144
4.5. Jakość węgla153
4.5.1. Ocena jakości153
4.5.2. Wzbogacanie węgla155
4.5.3. Odpady z produkcji węgla158
4.5.4. Rozporządzenie w sprawie jakości paliw stałych161
4.6. Koks i błękitny węgiel164
4.6.1. Koks164
4.6.2. Błękitny węgiel164
4.6.3. Roszków – studium przypadku167
4.7. Odpady w palenisku169
4.8. Alarm – dodatki poprawiające spalanie172
5. Charakterystyka zanieczyszczeń powietrza 175
5.1. Rodzaje i grupy zanieczyszczeń175
5.2. Czas trwania substancji178
5.3. Zanieczyszczenia gazowe179
5.3.1. Tlenki węgla179
5.3.2. Tlenki siarki182
5.3.3. Związki azotu183
5.3.4. Ozon troposferyczny184
5.3.5. Węglowodory i ich pochodne185
5.3.6. Chlorofluorowęglowodory i ozon stratosferyczny187
5.4. Aerozole i pyły zawieszone188
5.4.1. Rozmiary drobin pyłu190
5.4.2. Ruchy cząstek w powietrzu194
5.4.2.1. Sedymentacja194
5.4.2.2. Ruchy Browna197
5.4.2.3. Uderzanie i przechwytywanie198
5.4.2.4. Średnica aerodynamiczna200
5.4.2.5. Wywiewanie cząstek201
5.4.3. Skład chemiczny pyłu202
5.4.4. Szczególnie szkodliwe składniki aerozoli205
5.4.4.1. Benzen206
5.4.4.2. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)206
5.4.4.3. Benzo(a)piren211
5.4.4.4. Dioksyny212
5.4.4.5. Metale ciężkie215
5.4.5. Rakotwórczość pyłu222
6. Wpływ smogu na zdrowie 223
6.1. Skąd wiadomo, że smog szkodzi?223
6.1.1. Wnioskowanie epidemiologiczne223
6.1.2. Badania in vitro230
6.1.3. Badania in vivo na zwierzętach231
6.1.4. Badania kliniczne z udziałem ludzi232
6.1.5. Problemy w badaniach toksykologicznych233
6.2. Wchłanianie i oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza234
6.2.1. Oddychanie235
6.2.2. Oddziaływanie zanieczyszczeń i mechanizmy obronne237
6.3. Dawka i jej skutek243
6.3.1. Dawka zdeponowana243
6.3.2. Dawka ostra i dawka przewlekła247
6.3.3. Zależność dawka – skutek248
6.3.4. Zależność dawka – skutek dla substancji rakotwórczych250
6.4. Ocena ryzyka i wyznaczanie norm251
6.4.1. Ryzyko względne251
6.4.2. Ocena zagrożenia substancjami nieuznawanymi za rakotwórcze252
6.4.3. Ocena zagrożenia substancjami uznawanymi za rakotwórcze255
6.4.4. Ocena zagrożenia na stanowisku pracy255
6.4.5. Ryzyko skumulowane257
6.4.6. Wytyczne i normy257
6.5. O ile smog psuje nam zdrowie?259
6.5.1. Wpływ smogu na rozwój i zdrowie dzieci259
6.5.1.1. Ekspozycja prenatalna260
6.5.1.2. Ekspozycja po urodzeniu261
6.5.2. Umieralność z powodu smogu262
6.5.2.1. Umieralność w Polsce262
6.5.2.2. Międzynarodowe dane o umieralności267
6.5.3. Wpływ smogu na wybrane narządy270
6.6. Czy doczekamy się efektu?272
7. Czym oddycha Polak? 273
7.1. Ocena narażenia273
7.2. System pomiarów jakości powietrza w Polsce274
7.3. Średnie narażenie mieszkańców Polski278
7.3.1. Sposób wyznaczania średnich wartości278
7.3.2. Paradoks benzo(a)pirenu281
7.3.3. Niebezpieczne zanieczyszczenia nieujęte w zestawieniu285
7.4. Narażenie mieszkańców województw286
7.5. W którą stronę zmierzamy?290
7.6. Powietrze w Polsce i w Europie294
7.7. Źródła najbardziej znaczących emisji301
7.7.1. Bilans emisji301
7.7.2. Identyfikacja głównych źródeł groźnych zanieczyszczeń305
8. Jak pokonać smog? 312
8.1. Podstawy strategii walki ze smogiem312
8.1.1. Miara zagrożenia ze strony poszczególnych substancji313
8.1.2. Udział źródeł316
8.1.3. Oszacowanie zagrożenia zdrowia z poszczególnych źródeł317
8.2. Ile warto na to wydać?320
8.2.1. Przydatne miary ekonomiczne320
8.2.2. Społecznie optymalny koszt redukcji zanieczyszczeń323
8.2.3. Wielkość strat z powodu smogu w Polsce324
8.3. Główne operacje ograniczania smogu i ich przeciętny koszt całkowity325
8.3.1. Koszt – ogrzewanie indywidualne326
8.3.2. Koszt – energetyka i ciepłownictwo328
8.3.3. Koszt – transport328
8.3.4. Zestawienie przeciętnych kosztów całkowitych329
8.4. Plan dla Polski330
8.4.1. Ogrzewanie indywidualne330
8.4.2. Energetyka i ciepłownictwo337
8.4.3. Transport338
8.4.4. Spodziewany efekt redukcji zanieczyszczeń344
8.4.5. Pozostałe kategorie345
8.5. Kto za to zapłaci?349
8.6. Jak to się robi w Krakowie350
8.6.1. Gmina Kraków350
8.6.2. Wojewódzkie uchwały antysmogowe352
8.7. Bierna ochrona przed smogiem354
Literatura360
Skorowidz377

1�Krótkahistoriasmogu

wokresielistopad-luty.NajgorszystanpowietrzabyłzazwyczajwdzielnicyEast

End,onajgęstszymzaludnieniuizagęszczeniuprzemysłu,aprzytymnajniżejpoło-

żonej.NajpoważniejszainajszerzejznanakatastrofasmogowatotakzwanyWielki

SmogLondyński.Wokresieod5.do8.grudnia1952r.warunkimeteorologiczne

byłyzbliżonedowyżejopisanych,przyczymwarstwainwersyjnaograniczająca

pionowyruchpowietrza(więcejwrozdz.2.7.4)byłanawyjątkowoniskiejwysoko-

ściok.100m.Oceniasię,żewokresiekatastrofyzpowodufatalnejjakościpowie-

trzazmarłook.4000osób,ałączniewciągukilkunastutygodniponiejok.12000.

100000osóbwymagałohospitalizacji.Czynnikamiryzykau80%zmarłychbyły:

chorobysercalubpłuc,wiekpowyżej45latalboponiżejjednegoroku.Danepomia-

rowedotyczącetejkatastrofyznajdująsięwrozdz.6.1.1.

Ówczesnystanświadomościdobrzeilustrujeinformacja,żewokresieWielkie-

goSmoguprasadonosiłaprzedewszystkimotrudnościachztransportem,atakże

oodwołaniuimprezsportowych,wyraźnymwzrościeprzestępczości,doczegoza-

chęcałasłabawidoczność,orazoprzypadkachuduszeniasięcennychsztukbydła.

Gwałtownąfalęzachorowańizgonówprasadostrzegłaznaczniepóźniej.Pomimo

publicznegooburzeniazpowoduzaistnieniakatastrofyzdrowotnej,odpowiedzialny

zatęsferęministerdosprawmieszkalnictwaiadministracjilokalnejprzezwiele

miesięcyodmawiałzajęciasiętymproblemem,ponieważrządzajętybyłrealizacją

obietnicywyborczejpowstania300000nowychdomów.Okazałosięteż,żewmi-

nisterstwiemiałtylkojednegopracownikaodpowiedzialnegozawszystkieaspekty

zanieczyszczeniapowietrza.Parker(2005)uważa,żepowodembrakureakcjiwładz

byłyzbliżającesięwybory.WPartiiKonserwatywnejobawianosięreakcjielektora-

tunajakiekolwiekkroki,którebyłybypodjętewzwiązkuzemisjązanieczyszczeń

zdomowychpaleniskwęglowych.Ostatecznieministerustąpiłiwmaju1953r.po-

wołanotzw.komisjęBeavera,któramiałazanalizowaćzagrożenieizaproponować

rządowipodjęcieodpowiednichdziałań.

Wdebaciepublicznejnatentematprzeciwnicyregulacjiantysmogowychprzedsta-

wialitesameargumenty,któremożnausłyszećiwdzisiejszejPolsce.

a)Ograniczeniawspalaniuwęglazaszkodząbrytyjskiemugórnictwu.

b)Mniejzamożnejczęścispołeczeństwaniebędziestaćnaponiesieniekosztówno-

wychźródełogrzewaniaipaliw(Parker,2005).

Wartojednakzauważyć,żeobaokresydzieli65lat,całkowicieinnerealiaekono-

miczne,całegeneracjetechnologiigrzewczychorazżesiłanabywczaprzeciętnego

współczesnegomieszkańcaPolskijestznaczniewyższaodtej,którądysponował

ówczesnymieszkaniecWielkiejBrytanii.

Ostateczniew1956r.uchwalonoprzełomowyCleanAirAct.Jegopodstawąbyła

prostawizualnaocenajakościpowietrzaiwprowadzeniepodstawowejzasady,żenie

wolnoemitowaćtzw.czarnegodymu.Liberalnieustalonyokresadaptacjidonowych

Brak wyników

Smog w Polsce

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra