Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
Celikoncepcjaopracowaniasłownikowego
—ustaleniapopularnościnazwiskrodzimych,zwyeksponowaniemformrdzen-
niecieszyńskichiobcychwXIX-wiecznymsystemienazwiskotwórczymba-
danegoobszaru;
—wytypowaniaswoistychcechzasobuantroponimicznegomieszkańcówŚląska
Cieszyńskiego,zyskanegodziękiwielopoziomowymporównaniomzebranego
materiałuzregionalnymiiogólnopolskimiantroponomastykonamio
Przypisanesłownikowicelesformułowanowtakisposób,byichrezultatyfi-
nalniezestawićzwiedząhistoryków(odnoszącsięmiędzyinnymidodemografii
historycznejistatystyki,jakrównieżdogeografiibadanegoterenu),obejmującą
społeczno-politycznestosunkiirelacjeorazuwarunkowaniarozwojuŚląskaCie-
szyńskiegowXIXwiekuo
Realizującposzczególnecelebadawcze,stwierdzono,żeonomastykonkumu-
lujewieleinformacjinatematbadanegoregionu,cechiwłaściwościtypowych
dlaobszarówpogranicza,dającmożliwośćopisuwszystkichzjawisk,jakieten
zróżnicowanymateriałujawnia,atakżedowodzącistnieniaetniczno-językowej
sferymieszanejnaobszarzeŚląskaCieszyńskiegowXIXwiekuwtrzechokre-
sachrozwojowych,charakterystycznychdlategoobszaruoOkresytewydzielono
(kierującsięzapisamiźródłowymi,wiedząhistorycznąijęzykoznawczą26),nazy-
wającjeodpowiednio:okresemrolniczym,okresemprzejściowym,okresemprzeobrażeńo
Dokonanaperiodyzacja(jakowytycznapewnychdanychwyjściowych)służy
skonfrontowaniurzeczywistegowpływurozmaitychdeterminantównastanilo-
ściowo-jakościowyzbioruantroponimicznegoXIXwiekuo
Okresrolniczy(1800—1839)
CzynnikiemzwiastującymwielezmianwnowymstuleciuŚląskaCieszyńskie-
go(metaforycznienazwanegoczasemodrodzeniatejziemi)byłedykttolerancyjny
wydanyw1781roku,zrównującyprotestantówwprawachzkatolikami,acoza
tymidzie—zezwalającyprotestantomnapublicznenabożeństwaoToudogod-
nienieugruntowałopowstanielicznychośrodkówprotestantyzmu,skupionych
wokółgminwyznaniowychnaŚląsku;najsilniejszeznichpowstałynaZiemi
Cieszyńskiej(Pregiel,Przerwa2005:104)o
Nanowestosunkinawsiwpłynęłozniesienie(od1810roku)poddaństwa
osobistegooChoćwpraktycezapisytenieoznaczałyautomatycznejlikwidacji
pańszczyzny,namocywydanegodokumentuchłopiotrzymaliwieleprzywile-
jów,wśródktórychnajbardziejdogodnymidlatejwarstwyspołecznejokazały
się:możliwośćwybieraniazawoduorazsposobnośćopuszczaniawsioNadane
udogodnieniazaowocowałynapływemludnościdowiększychośrodków,adzięki
26
Zebranymateriałnazewniczyporównanozhistorycznymiźródłami(międzyinnymize
spisamiludności),zwiedząhistoryków(Chlebowczyk:1971,1973,1984;Spyra:1997,1999,2001,
2005,2008;Panic,redo,2010,to2;Popiołek:1913,1972;Pregiel,Przerwa2005;Sworakowski
1937)ibadaczyXIX-wiecznejpolszczyznytegoregionu(Raclavská1998:21),uwzględniającymi
problematykęnapływowości(falorazichkierunków)ludnościpolskiejiobcejkulturowona
tereniepołudniowegoŚląskao
