Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
I.PojednaniewnauczaniuJanaPawłaII
Grzechpodziału,złoindywidualne,
złospołeczne
Choćgrzechjestaktemkonkretnejosoby,tajednakjestpołączonaobiek-
tywnymiwięziamizinnymi,stądkażdyjejgrzechmaskutkispołeczne,nawet
gdyniejestbezpośrednionakierowanynaszkodzeniedrugiemu.DMówiąc
ogrzechuspołecznym,trzebaprzedewszystkimuznaćto,żezewzględu
naludzkąsolidarność,równietajemnicząiniepojętą,corzeczywistąikon-
kretną,grzechkażdegoczłowiekawjakiśsposóbdotykainnych”(Reconciliatio
etpaenitentia,16).Wtymmiejscuwidaćwyraźnieważnypunktstykuteologii
isocjologii:rzeczywistośćjednostkijestzawszeiwielorakopołączonazrze-
czywistościąinnych,atepołączeniasąpodstawąprzekonaniaorealnościigłę-
bokościspołeczeństwa.Cowięcej,myślężeskalatejgłębokościjestnatyle
duża,iżtensposóbpojmowaniaspołeczeństwamożnauznaćwspółcześnieza
skandalicznywswymtradycyjnymrealizmie,którypodwpływemmyślenia
subiektywistycznegoispołeczno-konstruktywistycznegojestwźnejnowo-
czesnościpraktycznienieobecny.Indywidualnespojrzenianapowiązaniamię-
dzyjednostkamioraztraktowanejakopłynnekonstrukcjespołeczne,awięc
tylkoczasowoobiektywneirealne,niezakładająbowiemrealnejiniezmiennej
podstawywludzkiejnaturze,aleotymwięcejwdalszejczęścipracy.
Wracającdoprzedstawieniaomawianegodokumentunatematpojednania,
mocnopodkreślanajestwnimkoniecznośćuzmysłowieniasobieodpowie-
dzialnościosobowejzagrzech(skorojegouznaniejestkoniecznymwarunkiem
pojednania),nawetjeśliwgrzechuwikłanesąludzkiewspólnoty,struktury
iinstytucje.Niesąonejednaksamewsobiepodmiotamiaktówmoralnych,
oczymprzypominapapież.DNadniekażdejsytuacjigrzechuznajdująsię
zatemzawszeosoby,któregrzechpopełniają(Reconciliatioetpaenitentia,16).
Tymbardziejistotnejest,abyodpowiedzialnościzagrzechnierozmywać,
kierującsiępochopnymwyciąganiemwnioskówzdorobkuniektórychnauk
humanistycznychispołecznych,któreczasembłędnieprzerzucająodpowie-
dzialnośćzosóbnaspołeczeństwo.Uznaniewagiuwarunkowańspołecznych
niestanowibowiemwystarczającegopowodudopozbawianiaosóbpodmio-
towości,odpowiedzialnościorazsłusznegopoczuciagrzechu.Osłabienietego
poczuciajestparadoksalniewłaśnieskutecznąblokadąprzedwyzwoleniem
zgrzechuipojednaniem(Reconciliatioetpaenitentia,18).
Ważnymśrodkiemnadrodzedopojednania,naktóryzwracauwagęJan
PawełII,powołującsięnanauczaniePawłaVI,jestdialog.Podkreślaoczy-
wiście,żedialogjestskuteczny,gdypodjętewjegoramachwysiłkiniesą
jednostronneorazgdystronypodejmującedialogsąautentyczniezaangażo-
wanewpracęnadwłasnymnawróceniem.Potrzebętakiejpostawydostrzega
papieżwekumenicznymdialoguprowadzonymprzezKościół,który,dając
przykładszczerychdążeńdopojednaniawewnętrznego,międzykościelnego
imiędzyreligijnego,możepodejmowaćinterwencjewinstytucjachrządowych