Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
LEGENDYRODZINNE
osiadłaiuładzona,dochrapałasięsporegoznaczeniaipodobnonawetja-
kiegośkupionegotytułuhrabiowskiego.Ztejdrugiejwywodzilisiękresowi
zagończycy,którymczasupływałnaciągłychutarczkachiwojnachzTata-
rami,Kozakami,Turkami,Rosjanami,anierzadkoizsąsiadami,zktórymi
nawzajemnajeżdżanosięzbrojnie.Całatabarwnatradycjazapadłasiępod
ziemięwwynikuokrutnejikrwawejrozprawybolszewikówzpolskimzie-
miaństwemkresowym,ajejocalonewpamięciszczątkiprzeniesionodo
wolnejPolski.Niewielezniejprzetrwałowojnę,okupacjęipowojennyko-
munizmczyrealnysocjalizm(Wańkowicz1972;Pawełczyńska2003,2003a;
Jałowiecki2012).Poprzodkach-zagończykachodziedziczyłsilnedążeniedo
niezależnościimaksymalnejswobodydziałania,pewnądozęprzekoryinie-
wątpliwieskłonnośćdoryzyka.
Jegoojciec,LeonKoźmiński,urodziłsię14października1904roku
wDaszkowcach,niewielkiejwsi,oddalonej20kilometrównawschódod
Winnicyi60nazachódodBaru.Płynącadośćwartkoprzezżyznelesso-
weziemieWyżynyWołyńsko-PodolskiejrzekaBohzdopływaminawad-
niałapola,naktórychfalowałyłanyzbóż.Daszkowickidwóruwieczniłna
rysunkachNapoleonOrda,XIX-wiecznymalarzikompozytor,zaprzyjaź-
nionyzFryderykiemChopinem.Pozbawionymajątkuzaudziałwpowstaniu
listopadowymjakoartysta-banitawędrowałpoKresach,rysująctamtejszą
architekturę,głównieprzepięknepałacepolskichmagnatów.DwórwDasz-
kowcachniebyłpałacem,więczjakiegośpowodumusiałbyćwyjątkowy,
skorotrafiłdotekiartysty.ByćmożeOrdarysunkiemodwdzięczyłsięza
udzielonągościnę?
Daszkowcesąwymienianejużw1768rokuwtestamenciehrabiostwa
EustachegoiMariannyPotockichwśród11miasti104wsi,jakiezostawili
wspadkulicznemupotomstwu.RodziceLeona,BolesławKoźmińskiiMaria
KoźmińskazdomuDyakowska,mieszkalitamprzezpewienczas.Wkrótce
poprzyjściunaświatsynaLeonaprzenieślisię100kilometrówdalej,doWy-
szczykusów,porzucającdobrzeznanezTrylogiiHenrykaSienkiewiczaPo-
dolenarzeczWołynia.WkażdymrazieLeonKoźmińskimiałwdokumen-
tachzapisanykrajurodzenia:Rosja,alewżyciorysiesampisał–Daszkowce,
powiatlityński,Ukraina.
BabciaMariaopowiadaławnukowi,żewpierwszymokresiemałżeństwa,
jeszczeprzedurodzeniemsyna,mieszkalizmężemwokolicachOdessyna
pograniczuówczesnejBesarabii,czylidzisiejszejMołdawiiiUkrainy.Jejmąż,
