Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
47
niewystępowałozjawiskonieobsadzaniaetatówprzysługującychposzcze-
gólnymsądomzmocyodpowiednichdecyzjiurzędowych,toteżewentual-
nezmianyliczebnościśrodowiskasędziowskiegonastępowałytualbo
wwynikuzdecydowanieczęściejpowiększaniaetatuosobowego,albo
naskutekprzypadkówlosowych,powodującychopróżnienieurzędu.Roz-
wójgospodarczy,charakterystycznyzwłaszczadlaokręguprzemysłowego,
powodowałnapływludnościzterenówrolniczych.Tozkoleizwyklepro-
wadziłodopodjęciadecyzjiopowiększeniuetatuosobowego.Przykła-
dowo,wSądziePowiatowymwKatowicachtużpojegouruchomieniu
w1879r.pracowało7sędziów,cojużwówczasklasyfikowałokatowicki
sądwśródnajwiększychwmonarchiipruskiej,natomiastw1910r.urzędo-
wałotamjuż11sędziów,aw1913r.katowickisądzatrudniał17sędziów.
Podobnyprogresnotowałynp.powiatowesądywBytomiu,Gliwicachczy
Zabrzu.WSądziePowiatowymwBytomiuw1913r.pracowało16sę-
dziów,wkolejnychodpowiednio11i13sędziów.Byłytozarazemnaj-
większesądypowiatowe,jakiefunkcjonowałynaGórnymŚląsku.Inna
rzecz,właśniewśródsądówIinstancjiwystąpiłynajwiększeróżnicewza-
kresieobsadypersonalnej.Naterenachomniejszymzagęszczeniuludności
istniałysądyzatrudniająceledwiejednegozawodowegosędziego.Dotakich
należałynp.sądywWołczynie,Leśnicy,GorzowieŚląskim,Pyskowicach,
BaborowieczywPokoju.TużprzedpodziałemGórnegoŚląskamiędzyPol-
skęiNiemcynaobszarzeobjętymplebiscytempracowało168sędziów
powiatowych.Działałotuwówczastakże177adwokatówi40prokura-
torów47.
NietakdużezróżnicowaniewielkościsądówdotyczyłoIIinstancjiwy-
miarusprawiedliwościnaGórnymŚląsku.Spośród4sądówkrajowychtam
funkcjonującychnajliczniejsząobsadęmiałsądwBytomiu,zatrudniający
w1913r.38sędziów.ObsadaSąduKrajowegowGliwicachliczyła18sę-
dziów,wRaciborzu17.NajmniejszyzaśbyłSądKrajowywOpolu,wktó-
rymurzędowało12sędziów.Ichpracazrzadkatylkowspomaganabyła
przezaplikantówsądowych,którzywsystemieaustro-węgierskimodgrywa-
liistotnąrolęwwymiarzesprawiedliwości.Ogółemwewszystkichsądach
istniejącychwprowincjiśląskiejw1913r.pracowałozaledwie15aplikan-
tów,wtymwsądachgórnośląskich5.Proporcjewykorzystywaniaapli-
kantówdopracysądowejnawetbiorącpoduwagęnieporównywalnie
mniejszyodkrakowskiegookręgsądowyprzemawiałyjednoznaczniena
korzyśćGalicjizachodniej.Wynikałotozróżnicwsposobiekształcenia
przyszłychsędziów.WPrusachdominowałpogląd,dopierowpełni
umocowanyprawniesędziamożepodejmowaćnajważniejszedecyzje
47HandbuchfürdieProvinzSchlesien.Breslau1904,s.284—298;AdressbuchfürKattowitz
undUmgegend.[b.m.w.]1910,s.83;Pszczyna.Monografiahistoryczna.Oprac.L.MUSIOŁ.Kato-
wice1936,s.141;A.TRUNKHARDT:DziejemiastaRybnika.Nowszedziejeod1861r.dodzisiejsze-
godnia.W:DziejemiastaRybnika.Rybniknastarejfotografii.Rybnik2000,s.77;Adressbuch
derZivil-Beamten...,s.85—144;G.HOFFMANN:Historia...,s.173;B.CYBULSKI:Sądy...,s.147.
Organizacjawymiarusprawiedliwości...