Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
metamorfoz;sposobnościamidoprzekraczaniagranicczłowieczeństwa;
wewnętrznymzłem;dzikąprymitywnościąinieokiełznaną
namiętnością.
WedługHowardaPhillipsaLovecraftaludzkipociągdostrachu
wiążesięrównieżzpewnymświadomymodrzuceniemświatopoglądu
materialistycznego.Jesttotakzwanalovecraftowskateoriaprzeżycia
religijnego.Lovcraftpisał,że:„grozakosmicznałączysięzpierwotną,
zakorzenionąwludzkiejpsychicefascynacjątym,conadludzkie,
nadnaturalne,cudowne”.
1
Człowiekzatem,czytającliteraturęgotycką
luboglądająchorrorprzeżywacośnawzórreligijnegoprzeżycia.
Pomimostrachuobiektnadprzyrodzony,niesamowity,groźny,
poczwarny,groteskowyczybizarnynaszarównoprzeraża,jak
ipociąga.Boimysięgo,alepragniemyprzynimpozostać,byskrajnie
imetafizyczniedoświadczać.Lovcraftzauważa,iżtegorodzaju
sytuacjemogąwiązaćsięzludzkąwrodzonąskłonnościądoadmiracji
bóstw.
2
Kolejnywniosek,jakinasunąłmisiępodczaseksploracjiliterackich
światówgrozy,związanyjestzpewnąanalogiąmiędzynaturą
człowiekaanaturąbohateragotyckiego.Zauważyłem,żetedwie
duchowościłączyswoistaenergetycznaorazosobowościowa
niestałość,dynamicznośćilabilność.Bohaterowiegotyccyzatem
tojednostkiowyjątkowozłożonychportretachpsychologicznych
–pełnychlęków,perwersji,siłyisłabości,któremożna
przyporządkowaćdoportretuczłowiekawświecierzeczywistym.
Dlategoteżkreacjębohateragotyckiego,możnaanalizować
wodniesieniudozłożonejiwciążwpełniniezbadanejpsychiki
ludzkiej.Wartotustawiaćpytaniaosensżycia,miłościiśmierci,
zastanowićsięnadświatem,zarównotymfizycznym,jakiduchowym,
nadsensemistnienialosuczyBoga.
Trzecimwnioskiemjestfakt,iżliteraturagotyckatokulturowy
fenomenonietrywialnej,otwartejstrukturze,pozwalający
naartystycznądywagacjęzpierwiastkiemnierozerwalniezwiązanym
zegzystencjąludzką,aoktórymcorazczęściejzapominamy
–człowieczeństwem.
OdpoczątkuwiekuXVIIIliteraturaorazsztukagotycka
sąprzykładaminiejednolitych,orazwielopoziomowychkoncepcji
artystycznych.Wyróżniająsięoneoryginalnościąestetycznąoraz
ciekawąkonstrukcjąświatajakomiejscaekstremalnego.Konwencja
