Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
więźniemwłasnychpopędów,emocjiizła,którezmuszają
godozadawaniapytańnaturyontologicznej.JarosławŁawskiopisuje
czarnyromantyzmjako:
Osobliwierozumianąludowość,połączonązprzekleństwemdemonicznym[...],wizję
świata,ukształtowanegoprzezstarotestamentowegoJehowę[...],pewnąniejednolitą,dualną
iniepohamowanąwizjęczłowieka,znaturyswejdobregoikochającego,stajęsięnagle
immoralnymizłymjestestwem.89
Czarnyromantyzmwliteraturzeobejmowałwięctematy,związane
zmisteriumnaturyludzkiej.Splatałzesobąirracjonalność,
niestabilnośćorazfilozoficzność,wypływającązpytańosensistnienia,
któryłączysięzarazemzpojęciemśmierci.Czarnoromantycznyświat
tomiejscenawiedzoneprzezupiornąśmierć.Bohaternatomiast,który
wtymżeświecieistnieje,stoinapograniczudwóchwymiarów:
fizycznegoitego„podrugiejstronie”
90
,czylimiejscaznacznie
wykraczającegopozato,conamacalneidającesięokiełznać.
Tosprawia,żeczarnoromantycznaśmierćjestpełnaniesamowitości
iokropności
91
.Tośmierćopętanaiopętująca.Jejopętanie
92
wynika
zobecnościdemonicznychabominacjiipiętnniesionychprzez
nieuchwytnefatum.Opętującazaśdlatego,żepodwpływemaury
mrokuzawłaszczaduszębohatera,atakżepróbujezawładnąć
emocjonalnościąiontycznościąodbiorcy.Gotyckaśmierćjestzatem
śmierciągwałtowną,kataleptycznąizatracającą.Opętanieiśmierć
synchronizująsięzestetykągrozy,wktórejczynnikiemdominującym
jestwłaśniezderzenierzeczywistościczłowieczej–(a)normalnej
–znadprzyrodzoną
93
.Wsferzeprzestrzeninaznaczonejśmiercią
pozostajączarnestanyduszy,czarnemyśli,rozterkiizgryzoty
94
,nieokiełznanepopędyinajdzikszeinstynkty,którezezwierzęcych
przeistaczająsięwpotworne,antyczłowieczeiniepohamowane.Ich
manifestacjapłodzikrwawewydarzeniazudziałemzarówno
opętującegodemona,jakiwynaturzonegomordercy.Idączasłowem
badaczkiHalinyKrukowskiej„powtarzającysięwyraz–czarny
–oznacza,żewymienionestanysąkrańcowymzamroczeniemduszy,
opętanejprzezpierwotnądzikość”
95
.Czerńwpowieściutrzymanej
wkonwencjigotyckiejiczarnoromantycznejjestwięcczernią
ekstremalną,pełnągniewuifurii.Czerńmożebyćrównież
rozpatrywanawkategoriachpsychologicznychipsychoanalitycznych.
Ciemność,czarnośćimrokwiążąsiębezpośredniozsamąpsychologią
zła,zmotywemjungowskiegocienia,atakżezezłem
