Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bólem,cierpieniem,obłąkaniem,skrajnymizachowaniaminagranicy
człowieczeństwa,atakżezelementamifatumicznymi,sadystycznymi
orazsatanicznymi,dawałoautoromwładzęnademocjonalnością
odbiorców
71
.Poprzezzastosowaniecałegospektrumelementów
światagrozy,twórcamiałmocsterowaniaodbiorem
72
,zaszczepiając
wosobieodbierającejteemocje,którychniedoświadczaliwświecie
współczesnym,pozorniebezpiecznym.Działanieiistotęsamejgrozy,
wywołującejwludziachtakogromnewrażeniewyjaśniabadaczka
literaturyBożenaPlonka-Syroka:
Grozawywoływanajestzwykleprzezczynnikikulturowe,którenadająokreślonyrodzaj
interpretacjiotaczającymnaszdarzeniom.Pozabowiemtymi,któredotykająnaspod
względemcielesnym,wiążącsięnaprzykładzdoświadczanymwsposóbbezpośredni
znacznegostopniabólemlubteżstrachemprzednim,wszystkieinnezjawiskaizdarzenia,
abywywołaćwnasemocjęgrozy,musząbyćprzeznaswcześniejwjakiśsposób
rozpoznane,wyodrębnioneztłajakogroźneiwtensamsposóbrozumiane.Toniesamo
zdarzenielubzjawiskoautomatyczniewywołujewnaspoczuciegrozy,alejegokulturowa
interpretacja,nadającaramynaszymspostrzeżeniom
73
.
Gdybynieodpowiedniekulturowezaprogramowanieemocjonalne,
któreuświadomiłoczłowiekowi,czymjestzło,bólaprzedewszystkim
strach,niemożliwymbyłobyodnosićsięwówczasdokategorii
estetycznej,jakąjestkonwencjagotycka.Pragnieniedoświadczania
granicemocjonalności,atakżeprzeżywanieniemalżeorgazmicznych
stanówpobudzeniaciałaiduszy,stanowiłypodstawę,podtrzymującą
orazrozwijającąkonwencjęgotycką.
Światprzedstawionywpowieściachutrzymanychwzamyśle
gotyckiejestetykijestbudowanyzapomocątła,specyficznej
atmosfery,miejscaakcjiorazcharakterystycznychbohaterów
74
.Podstawowymbudulcemsceneriimrokusąmiejscakonotujące
wszystkoto,cozwiązanejestześmiercią,rozkładem,przerażeniem
inawiedzeniem,awięcstarecmentarze,zrujnowanezamczyska,
osamotnionewzgórza,mrocznelasy,nawiedzonedomy,posępne
wrzosowiskaizapomnianeprzezczasiludzimiasta.Teprzepełnione
grozą„miejscaprzeklęte”odkrywałyproblematykępowieści,atakże
potęgowałyzawartewnichkonflikty
75
.Ztakąsytuacjązderzamysię
podczasanalizytwórczościpisarza,któremupoświęconajestniniejsza
praca.PowieściAndrzejaSarwyzostałyukształtowanetak,bypełne
okultystycznychisadystycznychzjawisktło,odsłaniałonieudolność
francuskichipolskichkrólów,ichpychęibłazeństwo.
Atmosferawtychżepowieściachbyłaskonstruowanawtakisposób,
