Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
MichałBobrzyński,StanisławKasznicaiStefanSmólski)stwierdziła,żewb.
Galicjisamorządpowiatowynpraktyczniezamarł”40.
KwestionowanorównieżpodziałterytorialnybyłejGalicji
41
.Zresztą
wcałejRPzróżnicowaniepowiatówbyłoduże.Największewystępowało
wwoj.wschodnich(od3do5tys.km2),wb.Kongresówcepowiatyśrednio
miałypowierzchnię1500km2,awbyłymzaborzeaustriackim-1000.Pod
względemliczbymieszkańcówzkoleinajwiększebyłypowiatyb.Kongre-
sówki(100-160tys.),wMałopolscemiały80-90tys.,zaśwbyłymzaborze
pruskimok.50tys.Wdebaciepublicznejw1927r.niebrakowałogłosów,
żesprawasamorządupowiatowegojestdalekoważniejszaniżsamorządu
gminywiejskiejczymiejskiej,ponieważmatobyćinstytucja,któranarzecz
gminwiejskichimałychmiast,stanowiącycholbrzymiąwiększośćwkraju,
będziewykonywałaszeregnietylkozadańwłasnychsamorządu,aleteżzadań
administracjipaństwowej.
Koncepcjapowiatujakozwiązkugminimiastniewydzielonych,któreleżą
najegoobszarze,zostałaogłoszonawsejmiew1927r.wimieniuZLNprzez
MedardaKozłowskiego
42
.Powiatmiałwykonywaćzadania(wszczególności
powierzone),zktóryminiemogłysobiesamodzielnieporadzićsłabegminy
(zwłaszczanaKresachWschodnich).DlategoKozłowskisugerowałprzyjęcie
ustawypruskiejzroku1872.Nieprzeszkadzałmuszerokorozbudowany
katalogśrodkównadzoruwobecsamorządupowiatowego.Wydziałwoje-
wódzkimiałbyprawounieważnićkażdąuchwałęradyiwydziałupowia-
towegoniezgodnązprawem.Istniałabyteżmożliwośćbadaniacelowości
działańsamorządupowiatowego.NiemniejjednakKozłowskiuważał,że
pomimotakścisłejkontrolisamorządzachowałbyprawodosamodzielności
iniezależnościodpaństwa.
AleksanderDzierżawski,podejmującw1927r.problemkierowaniaradą
powiatową,byłprzeciwnyoddawaniutejfunkcjiosobiewybranejprzez
radnychzuwaginamożliwośćwykorzystaniajejdlacelówpolitycznychczy
partyjnych.Byłobytoryzykowneszczególnienaterenachzsilnymimniej-
szościaminarodowymi.Możnawzmocnićautorytetpaństwa,jegozdaniem,
40Szerzejnatentematm.in.:H.Izdebski,SamorządterytorialnywIIRzeczypospolitej,
nSamorządTerytorialny”1991,nr5,s.39-40.
41JanKornecki(ZLN)mówiłwSejmie:nPowiatbielski[trzebadodać:zsilnąmniejszo-
ściąniemiecką]jesttopowiat,któryrównasiępowierzchniąBelgii”-BibliotekaSejmuRP
.
Sprawozdaniestenograficznez28IV1925.
42BibliotekaSejmuRP
.Sprawozdaniestenograficznez12VII1927,nr136,s.65in.
