Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dysponowaćjakąśjednostkąjakojedynieśrodkiemdoin-
negocelu,choćbytymcelemmiałonawetbyćratowanieży-
ciawieluinnychosób.
Ciekawajesttuokoliczność,żefilozoficznepojęciegod-
nościczłowieka,którepojawiłosięjużwantyku,auKanta
przybrałoswąobowiązującąwdzisiejszychczasachpostać,
dopieroodkońcadrugiejwojnyświatowejweszłodotek-
stówzdziedzinyprawamiędzynarodowegoidoustano-
wionychodtegoczasukrajowychkonstytucji.Stosunkowo
niedawnozaczęłoonoteżodgrywaćcentralnąrolęworzecz-
nictwiemiędzynarodowym.Natomiastkoncepcjagodności
człowiekajakopojęciaprawnegoniepojawiasięaniwkla-
sycznychdeklaracjachprawczłowiekazwiekuXVIII,ani
wkodyfikacjachwwiekuXIX6.Dlaczegowobrębiepra-
wamówisięwielewcześniejoBprawachczłowieka”niźli
oBgodnościczłowieka”?Niemawątpliwości,żedokumen-
tyzałożycielskieNarodówZjednoczonych,któreexpressis
verbisustanawiajązwiązekprawczłowiekazgodnością
człowieka,byłyewidentnieodpowiedziąnamasowezbrod-
niepopełnionepodrządaminazistówinamasakryokresu
drugiejwojnyświatowej.Aleczytymtłumaczyćnależypro-
minentneznaczenie,jakiemagodnośćczłowiekarównież
wpowojennychkonstytucjachNiemiec,WłochiJaponii,
czyliwwypadkusystemówrządów,jakienastałypospraw-
cachmoralnejkatastrofywiekuXXiichsojusznikach?
Czyżbyideaprawczłowiekazostała,poniekąddopiero
expost,wokreślonymkontekściehistorycznym,mianowi-
ciewkontekścieholocaustu,naładowanamoralnątreścią
zasprawąpojęciagodnościczłowieka-iczyżbymoże
doszłodojejprzeładowania?
Późnakarierapojęciagodnościczłowiekawdyskusjach
zzakresuprawakonstytucyjnegoiprawamiędzynarodowe-
gozdajesięwłaśniekazaćtakmyśleć.Istniejetylkojeden
6Por.ChristopherMcCrudden,Humandignityandjudicialin-
terpretationofhumanrights,BTheEuropeanJournalofInternational
Law”2008,No19,s.655-724.
15
