Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Systematykaryzyka
Wliteraturzeprzedmiotumożnaspotkaćwieletypologiiryzyka40.Większość
zzaproponowanychpodziałównieumożliwiawykonaniawpełnijednoznacz-
nejklasyfikacji,gdyżzdefiniowanegranicepomiędzyproponowanymiobsza-
ramigrupującymisąprzeważnienieostre,aichzakresyznaczeniowepokrywa-
jąsię41.Brakjednoznacznychkryteriówagregacjidotyczynajczęściejjedynie
pewnegopodzbiorugrup,np.dwóchzpięciu.Jeżelitakasytuacjamamiejsce,
stajesięczęstoźródłemwielunieporozumień,zachodzącychpomiędzyosoba-
miodpowiedzialnymizazarządzanieryzykiem.
Ryzykomożebyćtypologizowanewedługróżnorodnychkryteriów,wza-
leżnościodźródełiobszarówwystępowania,czasówoddziaływania,wielkości
skutkówitd.42.Analizującróżnorodnośćspotykanychsystematykzjawiskary-
zyka,możnasformułowaćwniosek,żeimproponowanypodziałjestbardziej
ogólny,tympowszechniejjestonakceptowanywrozważaniachteoretycznych,
ajednocześnietymrzadziejjeststosowanywpraktyce(Ostrowska2002,s.39–
48).Wtejsytuacjipodziałydychotomiczneitrychotomiczneodgrywajądomi-
nującąrolęwprocesachtypologizacjiryzyka.Przykłademtrychotomicznego
podziałuryzykawekonomiimożebyćnastępującafragmentacja(Jajuga,Jajuga
1998,s.98–101):
•
ryzykowłaściwe–zasadyjegowystępowaniaokreślaprawowielkich
liczb,
•
ryzykosubiektywne–będąceindywidualnąocenąosobybadającej,
związanejestzbrakiemodpowiedniejwiedzybądźznieumiejętnością
wykonaniaprzezobserwatoraprocesuwnioskowania,
•
ryzykoobiektywne–wznaczeniudosłownymtoniepewność,jestzwią-
zanezniemożnościąprzewidzeniadalszegoprzebieguanalizowanych
zjawisk.
Przykłademdychotomicznejtypologizacjiryzykajestjegopodziałwykorzy-
stywanywnaukachekonomicznych,awykonanyzewzględunamożliwość
zastosowaniadywersyfikacji.Wskładtejsystematykiwchodzą(Tarczyński,
Mojsiewicz2001,s.16–17):
40Np.(Tarczyński,Mojsiewicz2001,s.15–22).
41Zobrazowaniemtrudnościwprocesietypologizacjijestnp.zaproponowanaprzezKomitetBa-
zylejskidefinicjaryzykaoperacyjnego,określającajejako„ryzykoszkódbezpośrednichlubpo-
średnich,wynikającychzniewłaściwychlubwadliwychprocesówwewnętrznych,powodowanych
przezludziisystemylubprzezzdarzeniazewnętrzne”(BaselCommitteeł,2001,s.27).
42Wszechstronnąsystematykęryzykawystępującegowdziałalnościgospodarczejprezentują
K.BarejaiA.Wachowicz(2008,s.64–70).Wyróżniająoniaż32kryteriapodziału.Opiszaczynająod
kryteriówogólnychiuniwersalnych,przezźródłapowstania,zasięgskutków,akończącnakryte-
riachtransdyscyplinarnych.
24
