Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Najbardziejistotnąfunkcjąbankucentralnegojestpełnieniefunkcji
bankupaństwa(czasamidodajesięrównież:bankugospodarkinarodowej).
Zfunkcjąwiążesięwykonywanieistotnychusługbankowychnarzeczrządu,
któryprowadziokreślonąpolitykęgospodarczą.Generalniewtymzakresie
bankcentralnypowiniendbaćostabilnośćwalutynarodowejoraztakoddzia-
ływaćnagospodarkęnarodową,abynastępowałjejustawicznyrozwój.Będąc
bankiempaństwaNBPprowadzidziałalnośćdewizową,realizujepolitykępań-
stwawodniesieniudokursuwalutowegoirezerwmiędzynarodowychśrodków
pieniężnych.Bankcentralnyudzielatakżerządowikredytu,prowadziobsługę
długupublicznegoiobsługękasowąbudżetu.Jakobankgospodarkinarodo-
wejsterujeobiegiempieniądzakrajowegoorazdbaozachowanierównowagi
bilansupłatniczego.
Doszczegółowychczynnościbankucentralnegowzakresiepełnieniafunk-
cjibankupaństwamożnazaliczyć:
a)prowadzenierachunkówjednostekbudżetowychibieżącąobsługębud-
żetupaństwa,
b)pełnieniefunkcjiagentarząduwzakresiedługupaństwowego(obsługa,
wprowadzaniedoobrotunowychemisjibonówiobligacjiskarbowych),
c)pełnieniefunkcjidepozytariuszarząduijegoagenta,
d)administrowanierezerwamidewizowymipaństwaorazzłotem,
e)realizowaniepolitykikursuwalutowegoorazrezerwwalutowychpaństwa,
f)pełnieniefunkcjidoradcyikoordynatorarząduorazjegojednostek
organizacyjnych.
Naogółzasadąjest,żebankcentralnymożeudzielićbudżetowipaństwa
bezpośredniegokredytunapokrycieprzejściowegoniedoboruśrodków,alenie
stałegodeficytubudżetowego,naokreślonykrótkiczasidowysokościwyni-
kającejzprzepisówprawa.Długookresowydeficytpowinienbyćfinansowany
przezdługoterminoweobligacjeskarbowe,aniedobórchwilowyprzezkrótko-
terminowebonyskarbowe.Przepisyustawoweupoważniająbankcentralnydo
emisjipapierówwartościowych,ichnabywaniaisprzedażywcelustabilizowania
sytuacjipieniężnejwkrajuorazorganizowaniaobrotuskarbowymipapierami
wartościowymi.Bankcentralnymożetworzyćlubrozszerzaćistniejącyrynekpa-
pierówwartościowych,ajegozarządokreślawarunkiprowadzeniaobrotu,takie
jak:wysokośćoprocentowania,terminypłatności,okresyzapadalności,warunki
wykupu,wtymtakżeprzedokresemzapadalnościetc.
NarodowyBankPolskiniemożeudzielaćrządowikredytunafinansowa-
niedeficytubudżetowego,natomiastmożepełnićfunkcjęagentaemisjibonów
skarbowychorazorganizowaćiprowadzićprzetarginaichsprzedaż.Papieryte
głównymźródłemfinansowaniabieżącegodeficytubudżetowegowPolsce.
Innąważnąfunkcjąbankucentralnegojakobankupaństwajestzarządza-
nierezerwamiwalutowymikraju.Bankzposiadanychzasobówpieniądzakra-
jowegokupujenarynkudewizywsytuacji,gdyichpodażznacznieprzewyższa
popyt,orazsprzedajedewizynarynkuwalutowymwprzypadku,gdypopytprze-
wyższapodaż.Operacjetakieprowadzisięwcelułagodzeniaamplitudywahań
63