Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
różnerodziny
7
.Problemkształtowaniasięherbówtakżewpłynąłnadyskusjena
tematpowstawaniarodówrycerskich.DlaMarkaCetwińskiegofaktposiadania
różnychwizerunkównapieczętnychprzezczłonkówjednejrodzinyprzyjed
-
noczesnymposiadaniupodobnychherbówprzezosobypochodzącezróżnych
rodzin,alesąsiadującychzesobą,świadczyćmiałoniegenealogicznejgenezie
rodów.Badacztenjakoargumentcodopierwszegostwierdzenianarzeczprzyj-
mowaniaróżnychherbówprzezrycerzyprzedstawiłproblemwizerunkuhełmu
napieczęciach:
Pieczęciwyobrażającejhełmużyłw1296r.rycerzSambor,siostrzeniecAl-
berta(III)zBrodą,pieczętującegosięherbemwspólnymzWezenborgami,
KietliczamiiBarutami.RodzonybratSamboraHenrykzKazanowauży-
wałzagodłopodobniejakiinniczłonkowierodzinyherbuidentycznego
zpolskąRogalą.NatomiastJanSamborowicpieczętowałsiępodobniejak
ojciechełmem,alezumocowanymidońrogami,jeleniemibawolim,na-
wiązującwtensposóbdogodłakrewniaków.Pieczęcizhełmemwwolnym
poluużywałteżJan„dictusZecklodominusdeTepliwoda”,powinowaty
rycerzaSamborawymienionegowyżej.Dogrona„hełmowników”zali-
czałsięteżJaksazeSnellenwalde,synPoltkaJaksicaibratanekkanoni-
kaZbrosława.ZarównostryjJaksy,jakijegobratTeodorykpieczętowali
sięstrzałą
8.
Ostatniosprawąhełmównapieczęciachzajęlisiębadaczesfragistyki.Zich
ustaleńwynika,żepieczęciehełmowenieeksponująherburozumianego
jakoznakznajdującysięnatarczy,lecztylkosamhełmzklejnotem(czylito,
cozwykleumieszczasięnadtarczą).Tentypprzedstawieńnapieczętnychbył
bardzopopularnynaŚląsku,anaterenachpozostałychziempolskichwystę
-
powałmarginalnie
9
.Innymprzykłademfikcyjnegotworzeniarodów—zda-
niemM.Cetwińskiego—byłyherbyWierzbnówipanówzSzybowic.Według
badacza:
7
TenpunktwidzenianajpełniejomówiłostatnioMarekCetwiński,zob.Idem:Rycerstwo
śląskie…,Cz.1,s.33—59;Idem:Pochodzenieetniczneiwięzykrwirycerstwaśląskiego.W:Społe-
czeństwoPolskiśredniowiecznej.Zbiórstudiów.T.1.Red.S.K.Kuczyński.Warszawa1981,s.68—73.
8
M.Cetwiński:Rycerstwośląskie…,Cz.1,s.51—53.
9
M.L.Wójcik:Średniowiecznepieczęcierycerstwaśląskiego.W:PieczęciewdawnejRze-
czypospolitej.Staniperspektywybadań.Red.Z.Piech,J.Pakulski,J.Wroniszewski.Warsza-
wa2006,s.278—284;J.Wroniszewski:Herbyrycerskiewśredniowiecznejsfragistycepolskiej.
W:Pieczęcieherbowe—herbynapieczęciach.Red.W.Drelicharz,Z.Piech.Warszawa2011,
s.236—237;M.L.Wójcik:Odhełmudoherbu—przyczynekdobadańnadheraldyzacjąznaku
rycerstwaśląskiego.W:Pieczęcieherbowe—herbynapieczęciach.Red.W.Drelicharz,Z.Piech.
Warszawa2011,s.251—271.
Genezarycerstwapolskiegoiprocespowstawaniarodów
49
