Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mechanizmykoncentracjidziałalnościgospodarczej...
19
dysponująróżnąsiłąprzetargowąnatychrynkach,coutrudnia
osiąganienanichrównowagi.
3.Opróczkosztówpokonywaniaodległościwystępujewieleinnych
kosztówfunkcjonowanianamiejskichrynkachnieruchomości
(tzw.kosztówtransakcyjnych).Sątoprzedewszystkimkoszty:
–wynikającezezwiększanialiczbyróżnychtypówprawdonie-
ruchomości(prawowłasności,współwłasność,najem,użytko-
wanie,wierzytelnościhipoteczne,zobowiązaniawobecubez-
pieczycieliitp.),
–poszukiwaniakorzystnychlokalizacji(dlaróżnychtypówloka-
lizacjiwystępująróżnekosztyichużytkowania),
–tzw.kosztyutopione10wsytuacjichęcizmianylokalizacji.
4.Wkonsekwencjiwystępowaniapowyższychtrzechczynników
pojawiasiękoniecznośćkorygowaniamechanizmówrynkowych
wpostacipolitykiprzestrzennejisystemuplanowaniaprzestrzen-
nego(zoning),którerównieżprzyczyniająsiędozmianwarunków
brzegowychpowodującychnieregularnościwstosunkudotrady-
cyjnegomodelurenty11.
1.2.Modelelokalizacjiprzedsiębiorstw
Kolejnąkoncepcjąopisującąmechanizmprzestrzennejkoncentracjidziałal-
nościgospodarczejjestmodeloptymalnejlokalizacjipojedynczegoprzed-
siębiorstwaprzemysłowegoopracowanyprzezAlfredaWebera12.Warto
wspomnieć,żeA.Weberwprowadziłdorozważańnatematprzestrzeni
pojęcieczynnikówlokalizacji,wiążącjeześciśleokreślonąkorzyściąwy-
stępującąwówczas,gdydziałalnośćgospodarczajestzlokalizowanawokre-
ślonympunkcielubobszarze.Przezkorzyśćnależyrozumiećoszczędności
wkosztachprodukcji.Ichosiągnięciełączysięztym,żenprodukcjaokre-
10Poniesionekoszty,którychniemożnawwiększościprzypadkówodzyskać(por.
J.Sutton,SunkCostsandMarketStructure,MITPress,Cambridge1991).
11Przykłademdziałaniapolitykiprzestrzennejwpływającejwistotnymstopniuna
kształtowanieprzestrzeniwsposóbodmiennyodmechanizmówwolnorynkowychsą
mniejlubbardziejudanepróbywprowadzaniawżyciekoncepcjitzw.miastidealnych
(np.modelT
.Fritscha,miast-ogrodówE.Howarda,modelCh.E.LeCorbusiera,miasto
przemysłoweToniegoGarnieraorazzałożeniaKartyAteńskiejitp.).Wartojednakmieć
nauwadze,żeodstępstwaodtradycyjnegomodelurentywystępująwsytuacjiwielu
innych,równieżdrobnychdecyzji,zapadającychwobszarzepolitykiprzestrzennej.
PrzykładytychodstępstwopisujebardzoobszerniePh.McCann(Ph.McCann,Urban
andRegionalEconomics,OxfordUniversityPress,Oxford2001,rozdziały3i7).
12A.Weber,ÜberdenStandortderIndustrie.ReineTheoriedesStandorts,J.C.B.Mohr,
Tübingen1909.
