Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Święta,święta…
Szkolneświętasąważnąformąwprowadzaniadzieciimłodzieżyzarówno
wkulturężyciacodziennego(wymagająbowiemprzestrzeganiazasadzacho-
wania,swoistejetykietalności),jakiwświatwartościkształtującychdaną
społeczność4.Uroczystościzwiązanezżyciemszkolnym,takiejakpoczątek
izakończenieroku,aleteżzżyciemspołecznościlokalnejipaństwowejzapo-
znająmłodegoczłowiekazeświatemsymboliiznaczeń,wskazująnazmiany
zachodzącewjegojednostkowymżyciu(np.promocjadonastępnejklasy)
orazwżyciuspołeczeństwa(np.świętapaństwowe)ipomagająjezrozumieć5.
Wprowadzająwtradycjęmałą–lokalną,regionalną,iwielką–państwową
iponadpaństwową,religijną
6
.Wradosnejatmosferze,którazazwyczajim
towarzyszy,uczeństajesięczęściąwspólnotyszkolnej,regionalnej,państwo-
wejiogólnoludzkiej.Jesttoczaszarównonapodsumowaniepewnychetapów
życia,jakiprojektowanieprzyszłości,snucieplanówniekiedyidealistycznych,
alewyznaczającychceldalszychdziałań7.Uroczystościsązatembardzoistotną,
wręczniezbywalnąformążyciaszkolnego.
PotrzebęświątiuroczystościdoskonalerozumianowXVIIIwieku.Zagad-
nieniutemupoświęconoobszernehasłowefrancuskiejEncyklopediialbosłowniku
rozumowymnauk,sztuk,rzemiosł,zajmowalisięnimfilozofowieirewolucjoniści
8
.
Równieżzpunktuwidzeniaedukacjibyłoonoistotne,zewzględunaoddzia-
ływaniewychowawcze.Ponieważwedługsłówwypowiedzianychnaposie-
dzeniusejmu28maja1789rokuprzezJulianaUrsynaNiemcewiczannarody,
NajjaśniejszyPanie,stojąobyczajami”
9
,auroczystościstanowiąważnyelement
obyczaju,uczestnictwownichKomisjaEdukacjiNarodowejuznałazapowin-
nośćuczniów.Wspólnieobchodzoneświętaopaństwowymcharakterze
iwewnątrzszkolnemiaływzmacniaćwwychowankachzaszczepianepodczas
lekcjicnotyobywatelskie.
4K.Ferenz,Wprowadzeniedzieciwkulturę,Wrocław1993;taż,Uroczystościszkolnejako
wprowadzeniedzieciwszerszekręgispołeczne,[w:]Wybraneobszaryaktywnościdzieckawbada-
niachipracachpedagogicznych,red.L.Kataryńczuk-Mania,B.Walak,GorzówWielkopolski
2018.
5Tamże,s.19–22.
6
B.Dymara,W.Korzeniowska,F.Ziemski,Dzieckowświecietradycji,Kraków2010,s.49.
7K.Żygulski,Świętowkulturze,Warszawa1981.
8
K.Buczek,„Nadawaćduszomkształtnarodowy”.Świętaopaństwowymcharakterzewczasach
KomisjiEdukacjiNarodowej,Warszawa2021,s.9–17.
9
MowaJWImci.P.J.U.Niemcewiczaposłainflanckiegonasesjisejmowejdnia28majar.1789,
przyobronieKomisjiEdukacjimiana,[w:]KomisjaEdukacjiNarodowej.PismaKomisjiioKomisji,
opr.S.Tync,Wrocław1954,s.47.
