Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
PRZEDMOWA
studlatego,żeniestarczyłobymunatożycia).Wbrewpozorom
przemawiatojednaknietyleprzeciw,ilezapodejmowaniemnowych
próbinterpretacji.TakjestrównieżwwypadkuJanaJakubaRousseau.
LiteraturawokółJanaJakubastanowijużobszernąbibliotekęDrusso-
logiczną”.Każdafilozofia,azwłaszczataka,któraświadomiepodej-
mujepróbęcałościowegorozrachunkuzeświatem,podejmujewysiłek
kwestionowaniaświatainadawaniamunowegoznaczenia,wzboga-
ceniagoonowesensy.Analizahistorycznaświatopoglądówminio-
nych,zorientowanaantropologicznie,usiłującadotrzećdoludzkiego
konkretu,podejmujepróbęutrzymaniawięziztymwartościotwór-
czymwysiłkiemuchwyceniazarównotego,cojestwnimtrwałe
iuniwersalne,jakitego,coniepowtarzalneizmienne.Przykładając
dosprawminionychpytania,pojęciaiwartościzinnejepoki,podpo-
rządkowująctezabiegidążeniudouzyskaniaprawdyoprzeszłości,
historykideizmierzadoprzekształceniaprzedmiotuswegobadania
zfaktuwproblem.DziełoRousseaubyło–ijest–szczególnieotwar-
tenaróżnorodneludzkiesprawy,myśli,postawyikonflikty,przenika
jebowiempełnedramatycznegonapięciabolesnedążeniedouzys-
kaniajednoznacznegostosunkuwobecświata,któryjawisięjakonie-
jednoznacznyinieprzejrzysty,jakozarazemwłasnyiobcy.Równo-
cześniezaśprzenikajeświadomość,iżjakdługoświatzachowujetaki
właśniecharakter,każdesamookreśleniepozostaniewieloznaczne
iparadoksalne,aDistnienieczłowiekadlasiebie”–nietrwałeinieza-
kończone.Możetowłaśniezadecydowało,iżdziełoJanaJakubanie
przekształciłosięnigdywfakt–pozostałoproblemem.
Przedmowyspełniająniekiedy–itozpożytkiem–pewneszczególne
funkcjeinformacyjne.Powiadamiająonemianowicieczytelnikanie
tyleotym,cowksiążcejest,ileotym,czegowniejniema.Wnaszym
wypadkuwypadałobyodnotowaćconajmniejdwiesprawy.Niejest
tomonografiaoRousseauwtymsensie,żenierelacjonujemyanijego
biografii,aninieanalizujemycałokształtujegotwórczościwjejhisto-
rycznychkolejach,ani–tymbardziej–nieomawiamyliteratury
przedmiotu.UsiłowaliśmydokonaćtematyzacjidziełaJanaJakuba,
uchwycićjednośćzawartegowtymdzieleświatopoglądu,niejako
systemutezirozwiązań,leczjakostrukturynapięćiproblemów.
NiejesttorównieżksiążkatylkooświatopoglądzieRousseau.Właśnie
dlatego,żeusiłowałaonadotrzećdoniepowtarzalnegokonkretu
ludzkiegozawartegowdziele,musiałasięuciecdopewnychkon-
strukcjimodelowychistrukturalizujących.Trzebabyłomianowicie,
ryzykującprowizorycznośćischematyzm,podjąćpróbęodtworzenia
ogólniejszychproblemówOświeceniajakoformacjiintelektualnejiza-
