Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
AdamLityński
nicinawetżywionoichnędznie,odziewkużadnegoniedając42.Terenywokółbudo-
wanejprzyszłejstolicybyłybardzosłabozaludnione,toteżPiotrIściągałchłopów
nawetzrejonówodległych,zaśstosowanysystembyłtaki,jakwodniesieniudowoj-
ska:jedenrobotnikna916gospodarstw.Corokuwydawanorekwizycjena40000
ludzi.nKażdymusiałnieśćswojenarzędziaiżywność.Pędzonoichgrupamiprzez
setkikilometrów,zwyklepodwojskowąeskortą,czasamiwkajdanachdlazapobie-
żeniadezercjom.[ś]Wieluumarłozchłoduichorób”43.Natomiastcarnieliczył
sięzdużymiwydatkaminafachowców,takżezagranicznych,wtymarchitektów-ar-
tystów.NapoleceniecarainstytucjepaństwowestopniowoprzenoszonozMoskwy
donowegomiasta.
SanktPetersburgstałsięstolicąw1712r.,kiedytonadNewęprzeniósłsięnastałe
carzcałymdworem.WtensposóbRosjawyszłazwojnypółnocnejjakopotęgaeu-
ropejska,zdostępemdomorza,zsilnąarmiąiposiadającaflotę.Zewnętrznymtego
przejawembyłoprzybranie(1721)przezPiotraItytułuimperatorawszechrosyjskie-
go,zaśpaństwostałosięImperiumRosyjskimitęnazwęzachowałodo1917r.
Kiedy(1705)wybuchłwAstrachaniubuntstrzelców,doktóregoprzyłączyła
sięczęśćmieszczaniokolicznychchłopów,carPiotrWielkiosobiściepospieszył
wymyślnietorturowaćujętych(około1700strzelcówiinnych),którymnaPlacu
CzerwonymwMoskwieurządzonokoszmarneidługotrwałemęczarnie.Podobno
krzykidręczonychilejącasiękrewsprawiaływielkiemucarowisadystycznąprzy-
jemność.Usłużniiwiernicarowiznajwyższychkręgówestablishmentuprześcigali
sięwliczbiewłasnoręczniemordowanych.
PiotrIWielkiutrwaliłwRosjirządyabsolutne.Stworzyłcentralistycznyibiuro-
kratycznyaparatpaństwowy,typowydlamonarchiiabsolutnych.Wsparłgonaka-
drachpochodzeniamieszczańskiegoorazszlacheckiego,rozbudowałarmię44zka-
drąoficerskąszlachecką;zarównowbiurokracji,jakiwśródoficerówniebrakowało
osóbnarodowościnie-rosyjskiej,achętniezwłaszczasięganopoosobypochodze-
nianiemieckiego.Nieprzeprowadzonorozdziałuadministracjiorazsądownictwa.
PiotrInastosunkowoznacznąskalęstarałsięRosjęzeuropeizować:powszechnie
znanesącarskiezakazynoszeniabród,spluwanianapodłogę,czyzakazpubliczne-
godłubaniawnosieiinnetemupodobne.Car-imperatorczyniłtowsposóbtypo-
wydlamonarchyabsolutnego,typowyzwłaszczadlarosyjskiegosamodzierżawia,
amianowiciedrogąnakazówizakazów,zaktórymistałynieproporcjonalniesurowe
karyalbocarskałaska.Niewahałsięstosowaćnajsurowszychkarnawetwobecswo-
ichnajbliższych.Takbyło,gdydoopozycjiprzylgnąłsyncara,Aleksy.Tenzrzekłsię
42
W
.Szczepankiewicz,https://podroze.onet.pl/ciekawe/niewolnicy-wlasnego-panstwa-straszna-le-
genda-o-wenecji-polnocy/h5p2pel[dostęp:16.06.2022].
43
R.Pipes,Rosjacarów…,s.74.
44
Losowaninarekrutówchłopipoczątkowosłużylidożywotnio,późniejnskrócono”tenokresdo25
latsłużbywojskowej.
