Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Romantycznedrogidopolskiejniepodległości
Niewątpliwienkatechizmem”polskichdążeńniepodległościowychstałasię,
wydanabezimienniewdrukarniFrançoisBaudouinawParyżuw1800roku4,in-
spirowanaprzezTadeuszaKościuszkębroszuraJózefaPawlikowskiegoCzyPola-
cywybićsięmogąnaniepodległość?Zawartatamapologiaczynuzbrojnegotrwa-
lewpisałasięwświadomośćnarodową:
Polacy!Nieczekajcienażadneokoliczności,nieoglądajciesięaninawojnęczyjąkol-
wiek,aninapokój.Maciesiływielkie,użyjcieichprzeciwnieprzyjaciołom,azwycię-
życie.Dlawolności,dlasprawiedliwościkażdymomentjestprzyjaznym,przynichlu-
dziemężnistwarzająnoweokoliczności.[ł]
POLACY!Pokazałemwamdrogidoniepodległości.Niewzbudzamwwasszlachetnej
rozpaczy(jużdaliściejejdowody),alezachęcamdopewnychzwycięstw,gdyzodwa-
rzuciciesięnanieprzyjaciół.Maciewszystkodozwycięstw,odważciesiętylkozwy-
ciężyć.Gdymężniewszyscywalczyćbędziecie,nieprzyjaciel,choćbybyłliczniej-
szyjakjestteraz,niepotrafiwaspokonać.Jeżelizaśterazniepokruszyciejarzma,nie
narzekajcienaniebo,bowysamiautoramijesteściewaszejsromoty.Widzęwtym
wymierzonąsłuszność,abycignuśnieliwniewoli,którzyobojętnymokiempatrząna
zdeptanąsprawiedliwośćiciśnionąludzkośćł5
Wewnętrznaakceptacjazniewolenia,konformizm,bierność,apatia,uporczy-
wewyczekiwanienadogodnymomenthistoryczny,prowadzącedostanucią-
głegozawieszenia,otozdaniemZygmuntaMiłkowskiegogłówneprzeszkodyna
polskiejdrodzedoniepodległości.Wyjściemztejsytuacjibyłabyideaperma-
nentnegopowstawania;wartykuleOpowstaniupolskimMiłkowskipisał:nPo-
wstawajmy,aupadłszypowstawajmyznów”
.Niezabiegidyplomatyczne,oświad-
czenia,memoriały,notydoprowadządowolności,alepowstańczyczyn:
[ł]niepodobnanieprzejśćdotegoostatecznegowyniku,żepolitycznenjestem”Pol-
skiodniejsamejnajprzódzależy,iżebytuswegoniepodległegoPolskaniewyprosi,nie
wymodli,niewyczeka,niewygranaloterii,niewyspekuluje,niewyrozumuje,niewy-
procesujełJeden,jedynytylkopozostajejejsposóbprzyjściadoniepodległości:przez
orężneupominaniesięonią-inaczej:przezpowstanienarodowe.[ł]Kosy,szable
ilancepowstańczemająwsobiewięcejsiłyprzekonywającej,jakwszystkierazemgorz-
4
Broszurazaopatrzonabyławfikcyjnyadreswydawniczy:WPrykopiunadDonem.
5
J.Pawlikowski,CzyPolacywybićsięmogąnaniepodległość?,dodrukuprzygotowałiwstępemopa-
trzyłE.Halicz,Warszawa1967,s.116-117,132.
17