Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
METODOLOGICZNEZAŁOŻENIABADAŃ|31
wiadomościprasowychorazogłoszeńkupieckichpochodzącychznDziennika
Bydgoskiego”
.Douporządkowaniategosłownictwazastosowanoteoriępólte-
matycznychjużwcześniejwykorzystywanąwbadaniachnadjęzykiemhandlo-
wym.Dziękipodziałowitematycznemumożliwejestzarównowyodrębnienie
kategoriisłownictwaodnoszącejsiędowybranegoobszarurzeczywistości,jak
izaklasyfikowanieposzczególnychleksemówdopowstałychwtensposóbgrup,
cozkoleipozwalanadostrzeżeniewzajemnychpowiązańmiędzykonkretnymi
jednostkamisystemusłownikowegojęzykawchodzącymiwskładtychżegrup
(por.Rembiszewska2005,37).Wtensposób
[ś]wyodrębnionepolatematycznemogąpokazaćobrazrzeczywistościpozaję-
zykowejwjejpotocznymoglądzie,tymsamymzwracającuwagęnapreferowane
wartości,hierarchiefunkcjonującewkulturzedniacodziennego,któreróżnią
sięznacznieodnaukowychhierarchizacjirzeczywistości.Podziałynapolate-
matyczneodchodząbowiemwwiększościodkategoryzacjinaukowych,chcąc
odzwierciedlićzdroworozsądkowe,potocznewidzeniaświatatypowegoużyt-
kownikadanegojęzyka.Tworzeniewięcsiecitakichpólmożesięstaćdodatkową
informacjąosposobiepostrzeganiaświata,ponieważzasóbdanegopola,wiąże
sięzokreślonąspołecznością,któraużywatakiego,anieinnegozasobuwyra-
zów,wtaki,anieinnysposóbpojmujeświatinazywapojęcia,rzeczy,czynności
(Batko-Tokarz2008,31-32).
Dousystematyzowanialeksykitypowejdlabydgoskiegodyskursuhandlo-
wegospośródróżnychpropozycjipodziałutematycznego11wybranozapropo-
nowanyprzezBarbaręBatko-Tokarztrójpłaszczyznowyschemat,któryznalazł
swojepraktycznezastosowaniewWielkimsłownikujęzykapolskiegoPAN(WSJP
PAN)12.Wydajesięonnajbardziejodpowiednidoscharakteryzowanialeksyki
jakoistotnegoskładnikakulturykupieckiejtworzonejwprawdziewgłównej
mierzeprzezkupców,alejednocześnieuwzględniającejpotrzebyklientów,choć-
bywceluumożliwieniaskutecznejkomunikacjimiędzyhandlującymiaku-
pującymi.Wsłownikuprzyjętozałożenie,żeczłowiekodbierarzeczywistość
zewnętrznąiwewnętrznąprzezpryzmatwłasnegojaiwodniesieniudoinnych
11Por.opracowanialeksykograficzneZ.Cygal-Krupy(1986),Z.Kurzowej(1999),M.KityiE.Po-
lańskiego(2002),H.Zgółkowej(2009).Zob.teżróżnekoncepcjeklasyfikacjiwdwujęzycznych
słownikachtematycznych:polsko-francuskim(Gajos,Gourgaud1994),polsko-niemieckim(Hata-
ła,Bielicka1996),polsko-angielskim(Jastrzębska-Okoń1999),polsko-hiszpańskim(Wilson2000),
polsko-rosyjskim(Rieger,Rieger2003).
12Otematycznympodzialesłownictwaorazcelachizasadachkonstruowaniapóltematycznych
wWSJPPANorazinnychwybranychsłownikachzob.m.in.Batko-Tokarz(2008,2019),Miodunka
(1976,1989).
