Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28|ROLADYSKURSUHANDLOWEGOWBUDOWANIUWSPÓLNOTYPOLSKICHBYDGOSZCZAN
nainterpretacjęznaczeńprzyjednoczesnymdążeniudoograniczaniaprawa
doichspołecznegonegocjowania.Wrealizacjitegocelupomożesprawdzenie,
(1)jakwkonkretnychtekstachpublikowanychwgazeciekonceptualizowane
sąznaczeniaabstrakcyjnesłówikonkretnychprzekazóworaz(2)wjakisposób
owereprezentacjesemantycznepowiązanesązpropagowanąwpiśmieideolo-
gią,uspołeczniającąsubiektywnąipodmiotowąinterpretacjęrzeczywistości.
Tenaspektbadańwiążesięzpojęciemprofilowania,któreniezależnieodjego
konkretnychodczytańisposobówdefiniowania
10
,zorientowanejest(najogólniej
rzeczujmując)nainterpretacjętekstowąsłowa.Przyrozpatrywaniuideologicz-
negowymiaruznaczeńszczególniepomocnewydajesięrozumienieprofilo-
waniaprzyjęteprzezszkołęlubelską,skupionąwokółJerzegoBartmińskiego.
Upodstawtegorozumowaniależyprzekonanie,że:
Językoweujmowanieświatadokonujesięzawszewpewienszczególnysposób
iówsposóbujęciaprzedmiotu,zjawiska,działaniaitp.stanowiprofilpojęcia.
Zależnieodtypuracjonalności,rodzajuposiadanejwiedzy,ideologicznychczy
aksjologicznychaspektówpostrzeganiaświata,aprzedewszystkimzewzglę-
dunadominującywjęzykupodmiotowypunktwidzeniazakładasięrozmaite
sposobyorganizacjitreścisemantycznejwramachpodstawowegoznaczenia
jednostkijęzykowej(Tokarski1998,37).
Profilemożnazatemuznaćzawariantywyobrażeniaprzedmiotuhasłowego,
niezaśzawariantyznaczenia-danajednostkajęzykowamożemiećalternatyw-
neprofile,niestanowiąonejednakjejalternatywnychznaczeń.Analizaprocesu
profilowaniarzeczywistościwprzypadkubadaniajęzykowychreprezentacjida-
nychideologiiwymagauwzględnieniapodmiotumówiącegojakoprzedstawicie-
lapewnejgrupyspołecznejcechującejsięokreślonymiinteresamiiwartościami.
Wkonkretnychdyskursachjakoformiedebatyspołecznejuczestnicząróżne
podmiotymówiące,reprezentującezbieżnebądźodmienneinteresyipunkty
widzenia,dziękiktórymostateczniekształtująsięsystemywartości.Mnieintere-
sujetenszczególnyrodzajdyskursu,wktórymdochodzidopolaryzacjipunktów
widzenia,przyczymjedenznichjestwyraźniefaworyzowanywceluwywierania
bezpośredniegowpływunaprocessubiektywnegoprofilowaniarzeczywistości
przezuczestnikówdyskursu.Profilowaniemożnawówczaspostrzegaćjakopro-
ceswartościowaniaopartynaaktywowaniuprzezokreślonypodmiot-wtym
10ChodzitugłównieoróżnesposobyredefiniowaniapierwotnejkoncepcjiRonaldaLangackera
(1995),wedługktóregoprofilowanietooperacjamentalnadokonywanaprzezumysłludzki,pole-
gającanapodświetlaniupewnegoelementuwobrębiebazytak,żeelementówuzyskujeszczególny
stopieńwyróżnienia.
