Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
Tensamtumamy,coiwStudium,podziałnauknagłówne,eksperymentalne
iwyzwolone,tęsamą,coiwRegułach,definicjęnaukiipodstawowąmyślmeto-
dyczną,tosamoprzekonanieojednościnauk,tensampostulatpowiększaniana-
turalnegoświatłarozumu,tosamowreszcie,coiwRozprawie,stwierdzenieprzy-
padkowościswoichodkryć.Ponadtopodnieśćnależy,żegdywPoszukiwaniuKar-
tezjuszprzyjmowałjeszczeistnienieduszyroślinnejizwierzęcej,wRozprawieuważa
zwierzętajużtylkozaautomaty,gdywPoszukiwaniuprzeciwstawiałsięostro
wszelkiejwiedzyksiążkowejifilozofiiszkolnej,wRozprawiejegoantyhistorycyzm
ibojowośćprzybieratonłagodniejszyispokojniejszy.Wynikaztego,żePoszuki-
wanienapisałKartezjuszbezpośredniopoRegułach,aprzedRozpraw!,wtymmia-
nowiciemomencie,gdyzacząłsięzastanawiać,jakndowieśćprawdmetafizycz-
nychB23.
PotwierdzatowpewnejmierzelistdoMersenne>az1630r.,wktórymmu
Kartezjuszdonosi,żepodczasswegopobytuwParyżuzacząłpisaćkilkatraktatów,
aleichniedokończył,albowiempodczasswejpracyzdobyłniecopoznania,któ-
regonieposiadał,kiedyjązaczynał,iwskutektegobyłzmuszonypowziąćnowy
projektniecowiększyodpierwszego24.Dotegotowięcokresuwedługwszelkiego
prawdopodobieństwanależyodnieśćpowstaniePoszukiwania.
III
ZnaczenieRegułiPoszukiwania
ObatetraktatyKartezjusza,mimożesąniedokończone,posiadająogromnąwar-
tośćdlapoznaniarozwojufilozoficznegoicharakterutwórczościichautora.Wiado-
mo,żeKartezjuszpisałje,zwłaszczaReguły,dlawłasnegotylkoużytku;nosząone
więcnasobieznamionawyznańosobistych,szczerychibezpośrednich,idziękitemu
widzimy,jakjegomyślkształtowałasięirosła,jakzmagałasięzróżnymizagad-
nieniami,jakpowolitworzyłasobiewłasnąoryginalnąmetodę.Bardzoliczne
szczegółowewyjaśnienia,jakieKartezjuszwplótłdoRegułświadczą,iżnietylko
przywiązywałondoswejmetodywielkąwagę,alewypróbowywałjąwróżnych
dziedzinach,naróżnymmaterialesprawdzałjejreguły.Atoznowupozwalanam
poznaćzakreszainteresowańfilozoficznychKartezjusza,jakteżgranicejegowy-
siłkumyślowego.
Żywośćibezpośredniość,zjakąfilozofprzedstawiarozwójitokswojejmyśli,
umożliwiajązarazembardziejdokładneprzyjrzeniesięjegoobliczuduchowemu,
aniżeligdypoprzestajemynasamejtylkoRozprawieometodzie,gdzieowąbezpo-
23A.T.I144.
24Tamże137-138.
