Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
RozprawaJózefaMariiHoeneWrońskiego1(1776-1853)pt.Philosophiecri-
tiquedécouverteparKant…(wydanawMarsyliiwroku1803)jestpierwszym
obszernymopracowaniemfilozofiiKantanapisanymprzezPolaka2.Anioko-
licznościpowstaniatejrozprawyniesącałkowiciejasne,aniteżdokońca
niesązrozumiałemotywyzaprzestaniadalszejpracynadrozpoczętymtek-
stem.GłównymźródłemwiadomościwtejsprawiepozostajeAutobiografia3
HoeneWrońskiegozroku1845(wydanaporazpierwszywroku1847).
Zperspektywyniniejszejpublikacjinajważniejszeznaczeniewżyciory-
sieHoeneWrońskiegomaokresod1798do1803roku(pomijamwtym
miejscuszerszeinformacjebiograficzne,zwłaszczadotyczącepóźniejszych
1
Pisownianazwiskabywaróżna,konsekwentniestosujęzapis:„HoeneWroński”.Por.L.Łu-
komski,Twórcafilozofiiabsolutnej.RzeczoHoeneWrońskim,Kraków1982,s.11-16.
2
Pomijamskomplikowanąkwestię„polskości”HoeneWrońskiego,niekiedykwestionowaną
wliteraturzezpowoduwielonarodowegopochodzeniaorazfrancuskiegojęzykawszyst-
kichjegopublikacji.Por.M.N.Jakubowski,HoeneWroński,czylifilozoficznytrójkątwei-
marskisprzeddwustulat,[w:]Rozprawyfilozoficzne.KsięgapamiątkowawdarzeProfesorowi
JózefowiPawlakowi,red.R.Wiśniewski,W.Tyburski,Toruń2005;W.Więsław,Matematyka
Hoene-Wrońskiegoizajegoczasów,[w:]Hoene-Wroński:życie,matematykaifilozofia,red.
P.Pragacz,Warszawa2008.
3
Manifestehistoriqueconcernantcetteréformedusavoirhumain,[w:]Réformeabsolueetpar
conséquentfinaledusavoirhumain,t.2,Paris1847,s.IIIin.Jejfragmentydrukowanebyły
wjęzykupolskimw:„PrzeglądPowszechny.PismoNaukowe,LiterackieiArtystyczne”,z.II,
Drezno1866(BiografiaWrońskiegoprzezniegosamegodrukowanapofrancusku),atakże
przedrukpt.AutobiographiedeWronski,„LaRevueindépendanate”1888,nr22.Późniejsza
wersjaautobiografiiwydanabyław:J.M.HoeneWronski,Loitéléologiqueduhasard;réim-
pressiondetroispiècesrarissimes(1833);précédéed'uneautobiographieetd'uninventairede
l'oeuvre,Paris1890ijejskróconyprzekład:ZautobiografiiHoene-Wrońskiego[późniejszej],
„PrzeglądLiteracki,dodatekdo«Kraju»”1890,nr3.
7
