Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Rozdział1
•horyzontalny,sieciowycharakterwięzispołecznych,
•wolnośćiniezależnośćaktorówobywatelskich,
•dojrzałośćzbiorowychtożsamościspołecznych,
•otwartośćwznaczeniunadawanymprzezK.Poppera,
•statusakceptacjispołecznej,
•akceptacjępodstawowychzasaddemokratycznych,
•szacunekdlaprawawpołączeniuzzasadąobywatelskiegonieposłu-
szeństwa,
•aktywnośćwwymiarzeindywidualnymizbiorowym,
•ładetycznywyrażającysięwrespektowaniuzasadysprawiedliwości
społecznejigodnegożycia,
•cnotyobywatelskieiwwymiarzepośrednimosiąganiepublicznychko-
rzyścipoprzezrealizacjęwłasnychinteresów,awbezpośrednim–ce-
chypozwalającenabudowaniepozytywnychrelacjimiędzyludzkichwe
wspólnocie,
•poczucieposiadaniareprezentacjipolityczneji„sprawstwaobywatel-
skiego”,
•określonypoziomkulturyobywatelskiej,
•kierowaniesięzasadąpomocniczości(subsydiarności),
•pewienpoziomkapitałuspołecznego(uogólnionazasadawzajemno-
ściispołecznegozaufania)
90
.
Akcentowanącechąspołeczeństwaobywatelskiegojestjegopluralizm.
Zakładaonnietylkoistnieniecałejgamyinteresówzbiorowych,któreniesą
współbieżne(abywa,żeikonfliktowe–jakwprzypadkuzwiązkówzawodo-
wychipracodawców),aletakżemożnośćichujawnieniaorazdobrowolnego
organizowaniasięwichobronie.Pluralistycznespołeczeństwoobywatelskie
tonietylkozbiorowośćwewnętrzniezróżnicowana,aletaka,wktórejramach
poszczególnetworzącejesegmentykomunikująsięzesobą,poszukując
satysfakcjonującychrozstrzygnięć.Społeczeństwoobywatelskietonietyle
przeciwstawiającasiępaństwuwspólnotamoralna,ilesiećstosunkówmię-
dzyjednostkami,którekierująsięswoimipartykularnymiinteresami,alemu-
sząsięzesobąporozumiewaćiwspółpracować
91
.
Wydajesięzatem,żewyznaczenieznaczeniapojęcia„społeczeństwa
obywatelskiego”zarównopodwzględempodmiotowymjakifunkcjonalnym
jestzadaniemniezwykletrudnym.Tymniemniejpodejmującsięjejkonstrukcji
możnawskazaćatrybutycharakteryzująceowospołeczeństwo,bezktórych
jakiekolwiekokreśleniebyłobyniepełne,niewystarczające.Przedewszyst-
90P.Gliński,Aktywnośćaktorówspołecznych–deficytobywatelstwawobeccodziennejzaradnościPolaków,
[wi]W.Wesołowski,J.Włodarek(red.),Kręgiintegracjiirodzajetożsamości,Warszawa2005,s.225-226;zai
M.Augustyniak,Społeczeństwoobywatelskie...,op.cit.,s.19-20.
91M.Kazimierczuk,Wolnośćzrzeszania...,op.cit.,s.23.
