Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
organizacjepozarządoweiichpodstawy...
–nienieograniczonyudziałobywateliwewładzyleczgotowośćkorzystaniazta-
kiejmożliwościprzezjejczłonkówjestistotnymzagadnieniempoznawczym
86
.
ZkoleiwedługJerzegoRegulskiegowłaściwadefinicjaspołeczeństwa
obywatelskiegobrzmiispołeczeństwoobywatelskietotakie,którepotrafi
zarządzaćwłasnympaństwemiwjegoramach–własnymisprawami.Iza-
rządzaćoczywiściepoprzezkonstytucyjnewładzepubliczne,bokonstytucję
teżuchwaliliobywatele.Itoobywatelewybralitych,którzynimzarządza-
ją.Azatemtoobywateleponoszązatowszystkosamiodpowiedzialność.
Zarządzaniepaństwemtowieleróżnychformdziałańobywatelskich,które
słuszniesąwymienianeprzezteoretykówjakofunkcjekontrolne,rzecznicze,
charytatywne,usługowe,czywszelkieformyrealizacjipotrzebwłasnych
komplementarnewstosunkudodziałańadministracjipublicznej.Państwo
jestzłożonymsystememiwymagazłożonychformdziałalnościobywateli.
IniewszystkierozwinęłysięwPolscewwystarczającymstopniu
87
.Społe-
czeństwoobywatelskiejestbowiemareną,naktórejwspółczesnyczłowiek
znajdujeprawodozaspokajaniauzasadnionychpotrzebwłasnychirozwi-
jaswąjednostkowąosobowość,uczącsięjednocześnietego,coznaczy
działaniezbioroweispołecznasolidarność
88
.Kluczowązatemdlaspołe-
czeństwaobywatelskiegokwestiąjestokreślenie,jakmabyćurządzonyład
wolnejwspólnotypolitycznej.Wiążesiętonietylkozprzestrzeniąwolności,
lecztakżezwymaganiamiizarównowobecinstytucjipaństwa,jakisamych
obywateli.Obojętnośćorazniskakulturapolitycznaiprawnaniesprzyjają
temu,coTacquevilleokreślał„sztukąstowarzyszaniasię”.Społeczeństwa
obywatelskiegoniesposóbzadekretować,jestonoprocesemustawicznego
współkształtowania,dlaktóregosprzyjającymgruntemjeststabilnyporzą-
dekdemokratyczny.Wymagaonnietylkogotowościizdolnościpaństwa
dokomunikacjizespołeczeństwem,lecztakżeumiejętnościobywateliwy-
korzystaniamożliwościstwarzanychprzezwspółczesnedemokracjezich
katalogiemwolnościiuprawnień,wśródktórychmieścisiętakżeuczestni-
ctwownegocjowaniuzrębówpublicznegodobra,wrefleksjinadkształtem
iprzyszłościąspołeczeństwaipaństwa
89
.
Wdoktryniesformułowanazostałatakżeoperacyjnadefinicja„społe-
czeństwaobywatelskiego”,zgodniezktórąmożemymuprzypisaćnastępu-
jącecechyi
•miejscewpośredniejstrukturzepomiędzygrupamiocharakterzepier-
wotnym(np.rodzina)awielkimizbiorowościami,
86H.Kotarski,Kapitałspołecznymieszkańców...,op.cit.,s.126-127.
87J.Regulski,Samorządnośćispołeczeństwoobywatelskie...,op.cit.,s.7.
88Z.Pełczyński,Wolność,państwo,społeczeństwo...,op.cit.,s.240;zaiM.Kazimierczuk,Wolnośćzrzeszania
się...,op.cit.,s.23.
89M.Augustyniak,Społeczeństwoobywatelskie...,op.cit.,s.22.
43
