Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
H.Sęk(red.),Psychologiakliniczna.T.2,Warszawa2005
ISBN83-01-14489-0,©byWNPWN2005
36
Rozdział2.Psychologiaklinicznadzieciimłodzieży–wybranezagadnienia
młodszych.Natomiastustarszychdziecireakcjąnaoddzielenieodmatkisą
częstotzw.trudnezachowania,jakupór,wybuchyzłościiagresja.Wzależności
odsposobureagowaniadorosłychnategotypuzachowania,włączająsię
mechanizmyobronne,przedewszystkimmechanizmprzemieszczaniaagresjina
osobyiobiektyniekarzące.
Uczuciowawięźmiędzymatkąadzieckiemmożebyćzakłóconatakże
zinnychpowodówniżprzedstawionepowyżej,amianowiciewtedy,gdydziecko
przychodzinaświatzwczesnymiobjawamizaburzonegorozwoju,uwarunko-
wanegoczynnikamibiologicznymi
9
.Zaburzeńrozwojujestwieleisąone
zmedycznegopunktuwidzeniarozmaicieklasyfikowane
10
–wwiekuniemow-
lęcymiponiemowlęcymuwidaczniająsięprzedewszystkimtezespołyzaburzeń,
wktórychwystępująodmiennościsomatyczne(np.wzespoleDowna)lub
nietypowereakcjedziecka(np.wautyzmie).Tegotypuzaburzeniarozwojusą
naogółchroniczneiczęstowystępujewnichsłabyrozwójumysłowy,jak-
kolwiekimwcześniejdzieckozostaniepoddaneterapii,tymlepszesąjego
szanserozwojowe.Zadaniempsychologaklinicznego,wwypadkupodejrzenia,
żeudzieckawystępujeuszkodzeniemogąceprzyczynićsiędozaburzonego
rozwoju,jestprzeprowadzeniewczesnejdiagnozyukierunkowanejnajegoroz-
wój(Obuchowska,2002a)orazopracowanie(wspólniezinnymispecjalistami)
programuwspomaganiarozwoju.Udziałpsychologawjegorealizacjibywa
różny–częściejrolataprzypadapedagogomspecjalnymirehabilitantom.
Natomiastdiagnozapsychologiczna,obejmującaposzczególnesferyrozwoju
(ichjakośćipoziom)jestniezwykleważna,takżedlaocenyskutecznościterapii,
idlategopowinnamiećcharakter„kroczący”,tj.byćpowtarzanaiweryfikowana
orazkonsultowanazinnymispecjalistami.
Problemykliniczne,którymi„obrastają”zaburzeniarozwojusąrozmaite
iuwarunkowanewielomaczynnikami.Womawianym,najmłodszymwieku
dziecka,dotycząonewszczególnymstopniurodzinydziecka,zarównojego
rodziców,jakrodzeństwa.Dlanichnastępujetrudnyemocjonalnieorazpoz-
nawczookresprzystosowaniasiędofaktunarodzindziecka,któregorozwój
będzieprzebiegałodmiennieniżuwiększościdzieci.Rodzicemusząsięuczyć
rozumiećiakceptowaćpojawiającesięudzieciwrazzwiekiemosobliwości,
musząteżuczyćsięnowejroliko-terapeutów.Przystosowywaniesięrodziców
dotychnowychzadańmaróżnyczastrwaniaorazróżnyprzebieg–wpolskim
piśmiennictwieprzedstawionofazy:szoku,kryzysuemocjonalnego,pozornego
orazkonstruktywnegoprzystosowania(Gałkowski,1979;Twardowski,1989).
Wewspomagającymtowarzyszeniurodzicomorazrodzeństwuwcałymtrudnym
okresieprzystosowawczym,rolapsychologamożebyćniezwykleważna(por.
Kościelska,1998;Pisula,1998).Polskiepiśmiennictwopoświęconezaburze-
niomrozwojuorazwynikającymzniegoniesprawnościomjestbogatezarówno
ilościowo,jakipodwzględemtreści,niemawięcpotrzebyrozwijaniawtym
miejscuzwiązanychztymzagadnień.
9
Zewzględunaczaswystąpieniadzielimyjenaczynnikiprenatalne(oddziałująceprzed
porodem),perinatalne(podczasporodu)orazpostnatalne(występującepoporodzie).
10
Jużsamychtzw.rzadkichzespołówzaburzeńuwarunkowanychgenetyczniejestokoło400,
awciążodkrywanesąnowe.